การศึกษาระยะยาวและติดตามโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและปัจจัยเสี่ยงของคนวัยทำงานเขตเมืองในบางกอกน้อย (โครงการศิริราชวันเฮลท์)

Abstract

วัตถุประสงค์การวิจัย: การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามอาสาสมัครในระยะยาว โดยศึกษาความชุกและการเปลี่ยนแปลงของภาวะสุขภาพ ชีวเคมี ปัจจัยเสี่ยงทางพันธุกรรม และพฤติกรรมสุขภาพที่ส่งผลต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง รวมถึงสร้างฐานข้อมูลเพื่อใช้ในการติดตามภาวะสุขภาพของประชากรวัยทำงานในเขตเมือง วิธีการดำเนินงานวิจัย: อาสาสมัครจากโครงการศิริราชวันเฮลท์ประกอบด้วย บุคลากรของคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ญาติสายตรงของบุคลากร และผู้มีสิทธิ์การรักษาต่อเนื่องที่โรงพยาบาลศิริราช อาสาสมัครได้รับการตรวจเลือด การวิเคราะห์องค์ประกอบในร่างกาย การตรวจปัสสาวะ การตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับพฤติกรรมสุขภาพ และเก็บตัวอย่างเลือดสำหรับการศึกษาด้านพันธุกรรม อาสาสมัครบางรายได้รับการตรวจไมโครไบโอมเพื่อศึกษาความหลากหลายของจุลินทรีย์ หลังจากเข้าร่วมโครงการ อาสาสมัครจะได้รับการติดตามข้อมูลสุขภาพทุก 2-3 ครั้งต่อปี และตรวจสุขภาพทุก 3-5 ปี ผลการวิจัย: อาสาสมัครที่เข้าร่วมโครงการทั้งหมดมีจำนวน 1,595 คน (เพศชาย 370 คน และเพศหญิง 1,225 คน) อาสาสมัครส่วนใหญ่มีภาวะอ้วนระดับ 1 และรอบเอวสูงกว่าเกณฑ์ปกติทั้งในเพศชายและเพศหญิง นอกจากนี้ยังพบว่า 1 ใน 3 ของอาสาสมัครทั้งหมดมีความดันโลหิตเฉลี่ยเกินเกณฑ์ปกติ และมีอัตราการเกิดโรคเบาหวาน ร้อยละ 7.5 โดยแนวโน้มการเกิดความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิงอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.001) ในด้านพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวันพบว่าเพศชายมีการสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ และมีกิจกรรมทางกายมากกว่าเพศหญิงอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05) นอกจากนี้ยังพบว่าความแตกต่างของเวลาในการรับประทานอาหารระหว่างวันธรรมดาและวันหยุด (eating jetlag) ระดับเล็กน้อยเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะน้ำหนักเกิน (OR = 1.50, 95% CI: 1.02–2.20, P = 0.038) อย่างมีนัยสำคัญ สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุกรรมในอาสาสมัคร จำนวน 536 คน พบการกลายพันธุ์ในยีนที่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคทางพันธุกรรม โดยเฉพาะโรคมะเร็งเต้านม โรควิลสัน และโรคกล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ ในด้านการวิเคราะห์ไมโครไบโอมของกลุ่มอาสาสมัคร จำนวน 124 คน แสดงให้เห็นว่าแบคทีเรียในไฟลัม Firmicutes พบได้มากที่สุดทั้งในกลุ่มที่มีภาวะอ้วนและไม่อ้วน แต่ไม่พบความแตกต่างทางสถิติ (ns) จากการศึกษาสรุปได้ว่า: การวิจัยนี้ชี้ให้เห็นถึงปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับภาวะสุขภาพในประชากรเขตเมืองโดยเฉพาะในเรื่องของภาวะน้ำหนักเกิน ความดันโลหิตสูง และการเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน การวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุกรรมและไมโครไบโอมชี้ให้เห็นถึงบทบาทของการกลายพันธุ์ทางพันธุกรรมและจุลินทรีย์ในลำไส้ต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ในการวางแผนและพัฒนากลยุทธ์ในการป้องกันโรคในอนาคต