การออกแบบการบริการแบบเน้นคุณค่าในการดูแลโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงมีชุมชนเป็นฐาน

Abstract

โรคเรื้อรังเป็นปัญหาที่สำคัญทางสาธารณสุข ซึ่งจำเป็นต้องมีการแก้ไขอย่างเร่งด่วน เพื่อลดโอกาสการเสียชีวิตและลดค่าใช้จ่ายในการให้บริการสุขภาพของรัฐ โดยพบว่าการให้บริการแบบเน้นคุณค่า (valuebased-care) และการให้บริการที่เน้นชุมชนเป็นฐาน (community-based care) สามารถเข้ามาช่วยยกระดับคุณภาพของการให้บริการ (quality of care) และก่อเกิดการบริการที่มีความคุ้มค่าคุ้มทุน (cost-effective) ได้ อย่างไรก็ตาม หน่วยงานในพื้นที่ที่รับผิดชอบดูแลประชาชนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วยด้วยโรคดังกล่าว ยังไม่สามารถระบุปัญหาที่เกิดขึ้นจากการให้บริการแบบดั้งเดิม เพื่อออกแบบการให้บริการแบบเน้นคุณค่าโดยมีชุมชนเป็นฐานได้ ดังนั้น โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาผลลัพธ์การให้บริการแบบดั้งเดิม 2) วางแผนรูปแบบการให้บริการแบบเน้นคุณค่าและแนวทางการวิเคราะห์ค่าใช้จ่ายที่จะเกิดขึ้นจากการให้บริการแบบใหม่ร่วมกับหน่วยงานพื้นที่ ผลการศึกษาข้อมูลย้อนหลังของผลลัพธ์การให้บริการแบบดั้งเดิมพบว่า จำนวนผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นทุกปี ถึงแม้ว่าร้อยละของผู้ป่วยสูงรายใหม่ และร้อยละของผู้ป่วยที่มีภาวะแทรกซ้อน (โรคไตเรื้อรัง) จะมีจำนวนลดลง แต่พบว่าร้อยละของผู้ป่วยเหล่านี้ที่สามารถควบคุมโรคได้มีจำนวนลดลงทุกปี แสดงให้เห็นว่าการให้บริการแบบดั้งเดิมยังมีช่องโหว่ในการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้อยู่ นอกจากนี้ จากการวิเคราะห์ต้นทุนค่าบริการย้อนหลังจากฐานข้อมูล 43 แฟ้ม พบว่ายังมีค่าบริการบางประเภทที่ไม่ได้มีการเก็บข้อมูลไว้ในฐานข้อมูล 43 แฟ้ม และไม่ได้มีการจดบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร เช่น ค่าบริการการแพทย์ทางไกล และค่าบริการจากหน่วยเยี่ยมบ้าน เป็นต้น ซึ่งค่าบริการดังกล่าว มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการคำนวณความคุ้มค่าคุ้มทุนที่จะเกิดขึ้นหากมีการให้บริการแบบเน้นคุณค่าโดยมีชุมชนเป็นฐาน ดังนั้น จากการประชุมเพื่ออภิปรายปัญหาที่เกิดขึ้นจากข้อมูลย้อนหลังที่ได้ร่วมกับหน่วยงานในพื้นที่ ทำให้ได้รูปแบบการให้บริการแบบเน้นคุณค่าและแนวทางการเก็บข้อมูลเพื่อวิเคราะห์ต้นทุนการให้บริการขึ้น ซึ่งรูปแบบการให้บริการและการคิดต้นทุนจะแบ่งตามความเสี่ยงของกลุ่มประชากร (กลุ่มเสี่ยง กลุ่มป่วยที่ควบคุมได้ และกลุ่มป่วยที่ควบคุมไม่ได้) โดยแต่ละกลุ่มจะใช้บุคลากร การให้ข้อมูล และความถี่ในการติดตามในระดับที่แตกต่างกันออกไป เพื่อให้สามารถดูแลประชากรแต่ละระดับตามทรัพยากรที่มีได้อย่างเหมาะสม