การมีส่วนร่วมในระบบหลักประกันสุขภาพระดับชุมชน : กรณีศึกษาโรงพยาบาลจะนะ กับศูนย์สวัสดิการสุขภาพ ชุมชนตำบลน้ำขาว อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา

Abstract

การสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนเป็นหัวใจของการขับเคลื่อนสุขภาวะในชุมชน จากหลักการดังกล่าวร่วมกับบริบทของตำบลน้ำขาว อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา ที่มีองค์กรชุมชนที่เข้มแข็ง จึงเหมาะสมในการพัฒนาตัวแบบการมีส่วนร่วมในระบบสุขภาพในรูปแบบ "กองทุนสุขภาพชุมชนระดับตำบล" วิธีการศึกษามี 2 ระยะ ระยะที่ 1 เป็นการสร้างตัวแบบโดยเก็บข้อมูล เพื่อทราบทุนทางสังคม, สถานภาพขององค์กรต่างๆ ในชุมชน และสร้างตัวแบบโดยกระบวนการสนทนากลุ่ม ระยะที่ 2 เป็นขั้นตอนการปฏิบัติการจริงให้เกิด "กองทุนสุขภาพชุมชน" และมีการประเมินรูปแบบการบริหารจัดการโดยผู้ทรงคุณวุฒิ ผลการศึกษาแสดงว่าทุกภาคส่วนเห็นด้วยกับแนวความคิดในการจัดตั้งกองทุนสุขภาพตำบลน้ำขาว โดยการร่วมระดมทุนจากทั้ง 3 ภาคส่วน คือ องค์การการเงินและกลุ่มต่างๆ ของชุมชน เช่น กลุ่มสัจจะออมทรัพย์, ภาคส่วนสาธารณสุข และภาคส่วนองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น เงินสมทบจากองค์กรการเงินชุมชนนั้นเป็นการสร้างความรู้สึกร่วมในการเป็นเจ้าของกองทุนที่สำคัญยิ่ง คณะกรรมการของกองทุนฯ ประกอบด้วยบุคคลจากทุกภาคส่วนเป็นกรรมการ มีการใช้กระบวนการจัดทำแผนสุขภาพตำบลแบบมีส่วนร่วมเป็นกลยุทธ์ในการจัดสรรงบประมาณของกองทุนฯ ซึ่งทำให้แผนงานของกองทุนฯ มีมิติการสร้างเสริมสุขภาวะที่กว้างกว่ามิติสาธารณสุข ในขั้นตอนของการดำเนินการจริงตามตัวแบบที่ได้มา ได้มีตั้งกองทุนขึ้นใน พ.ศ. 2550 โดยสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) สนับสนุนงบประมาณให้ 37.5 บาทต่อรายหัวประชากร เป็นเงิน 140,287 บาท องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำขาวได้สมทบเงินปีละ 100,000 บาท, กลุ่มสัจจะออมทรัพย์สนับสนุน 14,000 บาท และเครือข่ายบริการสุขภาพอำเภอจะนะ (CUP จะนะ) จะโอนเงินสมทบอีก 100,000 บาท ขณะนี้กำลังอยู่ในระหว่างการทำแผนสุขภาพตำบลน้ำขาว เพื่อรองรับการจัดสรรเงินกองทุนฯ ในการสร้างสุขภาพในตำบลน้ำขาว