การพัฒนาระบบสุขภาพทางเลือกเพื่อการส่งเสริมสุขภาพสตรีวัยกลางคน : กรณีศึกษาในสถานบริการภาคอีสาน

Abstract

การศึกษาเชิงคุณภาพเรื่องนี้มีเป้าหมายเพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ระบบบริการส่งเสริมสุขภาพสตรีวัยกลางคนที่ปรากฏอยู่ในสถานบริการสุขภาพทั้งในแง่มุมของแนวคิด วิธีการจัดการ การรับรู้ของสตรี ตลอดจนความสำเร็จและอุปสรรค ผู้ให้ข้อมูลหลักเป็นสตรีอายุ 40-59 ปี จำนวน 57 คน ทั้งในเมืองและในชนบท ที่มารับบริการส่งเสริมสุขภาพที่สถานบริการ 4 แห่ง ในจังหวัดขอนแก่น และผู้ให้บริการสุขภาพ จำนวน 15 คน เก็บข้อมูลด้วยวิธีการสังเกตอย่างไม่มีส่วนร่วม การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ได้ข้อค้นพบเป็นประเด็นหลักที่สำคัญ ดังนี้ บริการส่งเสริมสุขภาพในสถานบริการสุขภาพเป็นที่เชื่อถือและศรัทธาของสตรีผู้รับบริการแต่ต้องพึ่งพาผู้ให้บริการ และมีทางเลือกน้อย ภาวะสุขภาพตามความหมายและการรับรู้ของสตรีวัยกลางคนครอบคลุมทั้งสภาวะทางกาย จิต และสังคม แต่บริการสุขภาพที่เป็นอยู่มิได้ครอบคลุมต่อการรับรู้นั้น สตรีที่มีการศึกษาสูง และอยู่ในเมืองมีพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพตนเองชัดเจนกว่าสตรีที่มีการศึกษาน้อยและอยู่ในชนบท สตรีวัยกลางคนได้รับข้อมูลสุขภาพหลากหลายจากหลายแห่ง หลากความเห็นจนคนหลายคนเกิดความสับสนจากข้อมูลที่ขัดแย้งกัน บริการส่งเสริมสุขภาพสตรีวัยกลางคนควรขยายออกสู่ชุมชน และให้ชุมชนมีส่วนร่วมจัดบริการ จากผลการศึกษาจึงมีข้อเสนอแนะให้ปรับบริการที่มีอยู่ให้มีความหลากหลาย มีทางเลือกง่ายต่อการเข้าถึงและให้สตรีผู้รับบริการมีส่วนร่วมในการจัดบริการ