บทคัดย่อ
เอกสารสังเคราะห์องค์ความรู้เรื่อง บทเรียนการพัฒนานโยบายสาธารณะการจัดทําแผนลุ่มน้ำภาคประชาชน กรณีศึกษาลุ่มน้ำสงครามตอนล่างมีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อศึกษากระบวนการจัดทําแผนการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมภาคประชาชน (2) เพื่อศึกษาขั้นตอนกระบวนการแผนภาคประชาชนเข้าสู่แผนการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด ซึ่งเป็นศึกษาการจัดทําแผนการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยประชาชนมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน จากผลการศึกษากระบวนการจัดทําแผนฯ กล่าวได้ว่าการจัดทําแผนการจัดการทรัพยากรลุ่มน้ำสงครามตอนล่างที่ดําเนินการมานี้ถือได้ว่าเป็นมิติใหม่ของการจัดทําแผนการจัดการทรัพยากรของประเทศที่ชุมชนร่วมกันจัดทําขึ้น โดยมีแนวคิดหลักเป็นการจัดการทรัพยากรในระบบ ”นิเวศวัฒนธรรม” ลุ่มน้ำสงครามตอนล่างเพื่อการใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรเพื่อรักษาฐานทรัพยากรธรรมชาติให้ดํารงความหลากหลายของสัตว์น้ำและพืชพันธุ์ต่อไป โดยชุมชนร่วมกันกําหนดข้อตกลงในการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ทั้งนี้เพื่อเพิ่มพูนความสามารถของชุมชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม อย่างสมดุลและยั่งยืน โดยมีวัตถุประสงค์ระยะยาวเพื่อ (1) ติดตามตรวจสอบโครงการพัฒนาลุ่มน้ำสงคราม ที่อาจมีผลกระทบต่อระบบนิเวศน์และชุมชนท้องถิ่น (2) ค้นหาและพัฒนาความสามารถของชุมชนท้องถิ่นในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในลุ่มน้ำโดยรวมทั้งที่ดิน น้ำ ป่า ประมงและแร่ธาตุ (เกลือ ปลา นา ทาม) ตามวัฒนธรรม จารีตประเพณีหรือข้อตกลงในแต่ละชุมชน เพื่อการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน (3) ชุมชนท้องถิ่นร่วมกันอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมด้วยความรู้ท้องถิ่น และพัฒนาการระบบการผลิตที่พอเพียงและเป็นมิตรต่อระบบนิเวศ โดยมีภาครัฐ องค์กรเอกชนให้การสนับสนุน (4) พัฒนาความรู้ท้องถิ่นสืบสานสู่ลูกหลานเพื่อการจัดการทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
