ความรู้ เจตคติ และการปฏิบัติตัวในการใช้ปากกาอินสุลินของผู้ป่วยเบาหวานที่มารับบริการในโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเลิงนกทา จังหวัดยโสธร

Abstract

การรักษาผู้ป่วยเบาหวานด้วยการฉีดอินสุลิน เป็นวิธีมาตรฐานหนึ่งในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ซึ่งแต่เดิมบริหารโดยการใช้กระบอกฉีดอินสุลินแบบฉีดยาทั่วไป จนกระทั่งปัจจุบันมีการพัฒนาปากกาสำหรับฉีดอินสุลินโดยเฉพาะ ซึ่งสะดวก ขนาดใช้แม่นยำ พกพาสะดวก และเจ็บน้อยกว่าการฉีดแบบเดิม การศึกษาเชิงพรรณนาครั้งนี้ดำเนินโดยการสำรวจด้วยแบบสัมภาษณ์ เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้ปากกาอินสุลินในผู้ป่วยกลุ่มตัวอย่างจำนวน 124 คน. การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้สถิติทดสอบที่ตัวอย่างอิสระ และการทดสอบเอฟที่ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95 อธิบายความแตกต่างระหว่างเพศ อายุ ระดับการศึกษา และประวัติการใช้ปากกาอินสุลิน กับระดับความรู้ เจตคติ และการปฏิบัติ การศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างผู้ป่วยเบาหวานพึ่งอินสุลินเป็นหญิงร้อยละ 70.19 เป็นชายร้อยละ 29.81 อายุเฉลี่ย 57 ± 5.00 ปี มีการศึกษาระดับประถมศึกษา ร้อยละ 87.90 ประสบการณ์ในการใช้ปากกาอินสุลิน 6-8 เดือน ร้อยละ 74.19 ก่อนการใช้ปากกาอินสุลิน ผู้ป่วยร้อยละ 78.20 เคยใช้เข็มฉีดอินสุลินมาก่อน เฉลี่ยวันละ 2 ครั้ง โดยฉีดเองร้อยละ 41.13 ในการฉีดอินสุลินได้รับคำแนะนำในการปฏิบัติและความรู้เกี่ยวกับปากกาอินสุลินโดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ผู้ป่วยร้อยละ 92.74 มีความรู้ เจตคติ และการปฏิบัติเฉลี่ยในระดับดี เมื่อจำแนกรายด้านพบว่าผู้ป่วยมีความรู้มีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากับ 8.25 ± 2.17 จาก 10 คะแนน หรือร้อยละ 82.50, ด้านเจตคติ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.18 ± 1.45 และด้านการปฏิบัติมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.62 ± 0.54 เมื่อเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างเพศ อายุ ระดับการศึกษาและประวัติการใช้ปากกาอินสุลินกับระดับความรู้ เจตคติ และการปฏิบัติตัว พบว่าการมีระดับการศึกษาที่แตกต่างกัน และเคยฉีดอินสุลิน ทำให้ผู้ป่วยมีความรู้ในการใช้ปากกาฉีดอินสุลินแตกต่างกัน (ค่าพี < 0.05) ดังนั้นเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้ป่วยเบาหวานพึ่งอินสุลิน ควรนำเอาผลการศึกมาครั้งนี้ไปใช้ประโยชน์ประกอบการสั่งใช้ยาในผู้ป่ายเบาหวานที่ต้องพึ่งอินสุลิน จะได้มีความรู้และความสามารถใช้ปากกาฉีดอินสุลินอย่างถูกต้อง