การสร้างเสริมสุขภาพตามวิถีมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้

Abstract

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) สนับสนุนให้สถาบันวิจัยระบบสุขภาพภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (สวรส.ภาคใต้ มอ.) และสมาคมจันทร์เสี้ยวการแพทย์และสาธารณสุข ดำเนินโครงการสร้างเสริมสุขภาพตามวิถีมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งประกอบด้วย 2 โครงการย่อย คือโครงการบูรณาการองค์ความรู้บทบัญญัติศาสนาอิสลามกับการสร้างสุขภาพ และโครงการทำความเข้าใจในวัฒนธรรมท้องถิ่นและพัฒนาเครือข่ายการทำงานในกลุ่มบุคลากรสาธารณสุขห้าจังหวัดชายแดนใต้ โครงการบูรณาการองค์ความรู้บทบัญญัติศาสนาอิสลามกับการสร้างสุขภาพเป็นการทบทวนและศึกษาองค์ความรู้ในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ 5 ประเด็น คือ โรคเรื้อรัง (หัวใจและหลอดเลือด เบาหวาน และความดันโลหิตสูง) อาหารและโภชนาการ ทันตสุขภาพ โรคติดต่อ และสุขภาพจิต โดยศึกษาจากบัญญัติอิสลาม ซึ่งประกอบไปด้วย อัลกุรอานและหะดีษ และใช้ความรู้จากประสบการณ์ของผู้รู้หรือผู้มีประสบการณ์ นำมาวิเคราะห์ภูมิปัญญา ระเบียบกฎเกณฑ์ต่างๆ ในอัลกุรอานและหะดีษ เพื่อการบูรณาการกับการแพทย์แผนปัจจุบัน นอกจากจะได้ชุดความรู้ในแต่ละประเด็นแล้ว ความคาดหวังสำคัญที่สุดคือกระบวนการของโครงการจะทำให้ผู้นำศาสนาเข้าใจและให้ความสำคัญกับการพัฒนาสุขภาพชุมชนทั้ง 5 ประเด็น และทำให้บุคลากรทางการแพทย์ซึ่งเข้าร่วมในโครงการสามารถบูรณาการบทบัญญัติของศาสนากับการทำงานบริการทางการแพทย์ทั้ง 5 ประเด็น โครงการทำความเข้าใจในวัฒนธรรมท้องถิ่นและพัฒนาเครือข่ายการทำงานในกลุ่มบุคลากรสาธารณสุขห้าจังหวัดชายแดนใต้ เป็นการส่งเสริมให้บุคลากรสาธารณสุขมีความเข้าใจในวัฒนธรรมมลายูและวัฒนธรรมอิสลาม เพื่อนำความเข้าใจในวัฒนธรรมดังกล่าวมาปรับใช้ในการปฏิบัติงาน เพื่อเพิ่มความพึงพอใจให้กับประชาชน การดำเนินงานใช้การจัดให้มีพื้นที่สาธารณะ ใช้กระบวนการสุนทรียสนทนา เป็นเวทีการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างเครือข่ายการทำงานระหว่างบุคลากรสาธารณสุขด้วยกันและนักวิชาการ ผู้ทรงคุณวุฒิในพื้นที่ ความคาดหวังที่นอกเหนือจากทำให้บุคลากรสาธารณสุขปรับวิถีการบริการสุขภาพให้สอดคล้องกับบริบทพื้นที่แล้ว ยังคาดหวังว่าจะใช้วัฒนธรรมและสุขภาพสื่อสารให้เกิดสันติสุขภาวะขึ้นในพื้นที่ที่มีความรุนแรงอยู่