บทคัดย่อ
ภายหลังจากที่แผนยุทธศาสตร์ชาติการพัฒนาภูมิปัญญาไท สุขภาพวิถีไท พ.ศ. 2550-2554 ได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน 2550 มีกรอบวงเงิน 2,364 ล้านบาท เพื่อเป็นแผนแม่บทกำหนดทิศทางการดำเนินการพัฒนาภูมิปัญญาไท สุขภาพวิถีไท ซึ่งครอบคลุมบริบทของภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพการแพทย์พื้นบ้าน การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ประกอบด้วยยุทธศาสตร์หลัก 5 ยุทธศาสตร์ ที่เชื่อมโยงซึ่งกันและกัน ยุทธศาสตร์ที่ 1) การสร้างและจัดการความรู้ด้านการแพทย์พื้นบ้าน การแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก ยุทธศาสตร์ที่ 2) การพัฒนาระบบสุขภาพการแพทย์พื้นบ้าน การแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก ยุทธศาสตร์ที่ 3) การพัฒนากำลังคนด้านการแพทย์พื้นบ้าน การแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก ยุทธศาสตร์ที่ 4) การพัฒนายาไทยและยาสมุนไพร ยุทธศาสตร์ที่ 5) การคุ้มครองภูมิปัญญาไทยด้านการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์แผนไทย (ภูมิปัญญาไทยในที่นี้หมายถึงภูมิปัญญาด้านการแพทย์พื้นบ้าน การแพทย์แผนไทยและสมุนไพรไทย) โดยมีกลไกการขับเคลื่อนหลักสำคัญตามนโยบายกระทรวงสาธารณสุข, กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, พรบ. สุขภาพแห่งชาติ หรือนโยบายจังหวัด ลักษณะการดำเนินงานส่วนใหญ่จึงมีความคล้ายคลึงกัน เช่น มีเรื่องการพัฒนาศักยภาพบุคลากร การพัฒนามาตรฐานการบริการ การสร้างเครือข่ายหรือกลุ่ม กับหมอพื้นบ้านหรือ อสม. มีการรวบรวมความรู้ตำรับตำรา สำรวจพันธุ์พืชสมุนไพร ส่งเสริมการแปรรูป รวมทั้งมีการจดทะเบียนหมอพื้นบ้าน และยาสุมนไพร และจดสิทธิการคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ดังนั้น แผนยุทธศาสตร์ชาติการพัฒนาภูมิปัญญาไท สุขภาพวิถีไท พ.ศ. 2550-2554 ส่วนหนึ่งมีการขับเคลื่อนในแต่ละยุทธศาสตร์ ตามวิถีปฏิบัติของแต่ละหน่วยงาน ซึ่งในขั้นต่อไปควรมีการสร้างการมีส่วนร่วมกับหน่วยงานหลักและภาคีเครือข่ายที่เครือข่ายที่เกี่ยวข้อง เพื่อหาทิศทางร่วมกัน จึงจะทำให้สามารถพัฒนาไปสู่การเสริมสร้างความเข้มแข็งของระบบสุขภาพของประเทศและเพื่อการพึ่งตนเองด้านสุขภาพของประชาชนได้อย่างแท้จริง
