ระบบเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพของประชาชนที่อาศัยในพื้นที่บริเวณโรงไฟฟ้าแม่เมาะ จังหวัดลำปาง

Abstract

โรงไฟฟ้าแม่เมาะ เป็นโรงไฟฟ้าจากถ่านหินขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศ ในแต่ละปีโรงไฟฟ้าแม่เมาะต้องเผาถ่านหินเพื่อผลิตความร้อนสำหรับนำไปใช้ในกระบวนการผลิตกระแสไฟฟ้าถึงประมาณ 17 ล้านตัน ถ่านหินที่ใช้ได้มาจากเหมืองถ่านหินแม่เมาะซึ่งเป็นเหมืองเปิดที่ตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกัน ทั้งโรงไฟฟ้าและเหมืองถ่านหินสร้างมลพิษที่อาจมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพได้ แต่ในปัจจุบันยังไม่มีระบบเฝ้าระวังผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนที่อาศัยในพื้นที่ โดยเฉพาะผลกระทบในระยะยาว การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนผลกระทบทางสุขภาพของประชาชนที่อาศัยในพื้นที่บริเวณโรงไฟฟ้าแม่เมาะและระบบการเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพในปัจจุบันและเพื่อให้ข้อเสนอแนะระบบเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพที่เหมาะสม รวบรวมข้อมูลโดยการทบทวนข้อมูลทุติยภูมิ การสัมภาษณ์และการจัดประชุมร่วมกับผู้เชี่ยวชาญและผู้เกี่ยวข้องและประชาชน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาจากการทบทวนวรรณกรรมพบว่าผลกระทบต่อสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับเหมืองถ่านหินและโรงไฟฟ้าที่สำคัญ ได้แก่ 1) เพิ่มความชุกของโรคระบบทางเดินหายใจในเด็กและผู้ใหญ่ โดยเฉพาะโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังและหอบหืด 2) ทำให้สมรรถภาพปอดลดลง 3)ทำให้เกิดภาวะหูตึงหรือการสูญเสียการได้ยิน 4) เกิดโรคผิวหนัง ลมพิษ และผื่นคัน 5) เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ 6) ส่งผลกระทบต่อพัฒนาการของเด็ก และ 7) ทำให้เกิดความเดือดร้อนรำคาญจากกลิ่นและการสั่นสะเทือนและพบว่าระบบเฝ้าระวังที่มีอยู่ในปัจจุบันคือระบบเฝ้าระวังของของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งแสดงให้เห็นถึงขนาดของปัญหาและการกระจายของโรค แต่ไม่สามารถแสดงรายละเอียดเกี่ยวกับโอกาสในการสัมผัสสารเคมี/สารพิษจากการทำงานจากโรงไฟฟ้าและไม่สามารถระบุสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคได้ จากการศึกษาครั้งนี้ ระบบเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับโรงไฟฟ้าแม่เมาะควรประกอบด้วยข้อมูลเกี่ยวกับตัวชี้วัด ดังนี้ 1) สถิติการเข้ารับบริการที่ห้องฉุกเฉิน 2) การมาใช้บริการที่สถานบริการของรัฐ 3) การเฝ้าระวังการตาย 4) สภาพปอดของเด็กนักเรียน 5) การทำงานของปอดในผู้ใหญ่ที่มีปัญหาระบบหายใจ 6) การป่วยเป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง 7) การป่วยเป็นโรคปอดอักเสบของคนงานเหมืองถ่านหิน และ 8) ความเครียดและความเดือดร้อนรำคาญ ข้อเสนอแนะในการดำเนินงาน คือควรเพิ่มเติมข้อกฎหมายหรือระเบียบปฏิบัติด้านสิ่งแวดล้อม มีการจัดสรรงบประมาณและผู้รับผิดชอบ ซึ่งผู้รับผิดชอบในการดำเนินการควรอยู่ในรูปของคณะกรรมการที่ประกอบด้วยทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง คือ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (แม่เมาะ) ตัวแทนประชาชนที่ได้รับผลกระทบและมีความเสี่ยงและนักวิชาการจากหน่วยงานรัฐ องค์กรอิสระและมหาวิทยาลัย