การดำเนินการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการดำเนินงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ในการนำมติสมัชาสุขภาพแห่งชาติครั้งที่ 1 ประเด็น 1.7 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับการจัดการสุขภาพและทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมไปสู่การปฏิบัติ โดยมีรูปแบบการวิจัยทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยแบบสอบถามในเดือนกันยายน 2552 กลุ่มตัวอย่างคือบุคลากรขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่รับผิดชอบงานด้านสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อมจำนวน 195 คน และการสนทนากลุ่มผู้เกี่ยวข้องในองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เทศบาลและองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) จำนวน 20 แห่ง ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่ได้รับทราบถึงการมีมติฯ แต่มีการดำเนินงานด้านนี้ตามพันธกิจของหน่วยงานโดยสอดคล้องกับแนวทางตามมติฯ โดยมิได้ตั้งใจ เนื่องจากการได้รับทุนสนับสนุนการดำเนินการจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ส่วนการกำหนดนโยบายสาธารณะ ได้เน้นกระบวนการแบบมีส่วนร่วมในรูปแบบต่างๆ กัน ปัญหาและอุปสรรคที่พบคือ 1) อปท.เกือบทั้งหมด ยังขาดความรู้ในการใช้เครื่องมือประเมินผลกระทบต่อสุขภาพไปใช้ประกอบการจัดทำโครงการต่างๆ ในชุมชน 2) สมาคมองค์การบริหารส่วนจังหวัด สมาคมสันนิบาตเทศบาล และสมาคมองค์การบริหารส่วนตำบลยังมีบทบาทในการนำมติฯ ไปสู่การปฏิบัติน้อย ข้อเสนอแนะ ได้แก่ 1) สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ควรร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งพัฒนาศักยภาพของ อปท. ในการนำเครื่องมือสมัชชาสุขภาพ และการประเมินผลกระทบต่อสุขภาพไปใช้ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น 2) สมาคมองค์การบริหารส่วนจังหวัด สมาคมสันนิบาตเทศบาล และสมาคมองค์การบริหารส่วนตำบล ควรมีบทบาทเป็นแกนกลางในการสื่อสารมติฯ ที่เกี่ยวข้องกับ อปท. รวมทั้งวิเคราะห์กฎระเบียบที่เป็นปัญหาอุปสรรคในการจัดการสุขภาพและสิ่งแวดล้อม