ความผันแปรของฤดูกาลกับโรคไข้เลือดออกในจังหวัดอุตรดิตถ์

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวโน้มการเกิดโรคไข้เลือดออก และความสัมพันธ์ระหว่างอุณหภูมิ ปริมาณน้ำฝน ความชื้นสัมพัทธ์กับจำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก จำแนกรายปี เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา โดยรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิ ได้แก่ บันทึกรายงานผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และข้อมูลสภาพภูมิอากาศของสถานีอุตุนิยมวิทยา จังหวัดอุตรดิตถ์ ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2539 ถึง 31 ธันวาคม 2549 การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่และความสัมพันธ์แบบถดถอย การศึกษาพบว่าปีที่มีการระบาดของโรคไข้เลือดออกรุนแรง ได้แก่ พ.ศ. 2540, 2541, 2544, 2545, และ 2546 มีอัตราป่วยอยู่ในช่วง 120.62-277.64 ต่อประชากรแสนคน ในปีพ.ศ. 2541 มีอัตราป่วยสูงที่สุด รองลงมาคือ พ.ศ. 2544 และ 2545 ตามลำดับ มีอัตราตายอยู่ในช่วง 1.25 ต่อประชากรแสนคน ในปี พ.ศ. 2541 มีอัตราตายสูงที่สุด รองลงมาคือ พ.ศ. 2540 และ 2544 ตามลำดับ ปีที่มีการระบาดของโรคไม่รุนแรง ได้แก่ พ.ศ. 2539, 2542, 2543, 2547, 2548 และ 2549 โดยมีอัตราป่วยอยู่ในช่วง 0-0.21 ต่อประชากรแสนคน เป็นที่น่าสังเกตว่าแนวโน้มโรคไข้เลือดออกของจังหวัดอุตรดิตถ์มีการระบาดตามฤดูกาลทุกๆ 2-5 ปี อุณหภูมิ, ปริมาณน้ำฝน และความชื้นสัมพัทธ์มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับการเกิดโรคไข้เลือดออกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ค่าพี<0.001<0.001<0.001 ตามลำดับ) จากผลการศึกษามีข้อเสนอแนะว่ากระทรวงสาธารณสุขควรประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนตระหนักว่าโรคไข้เลือดออกเป็นโรคที่ต้องเฝ้าระวังอย่างต่อเนื่อง และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุตรดิตถ์ควรประสานงานกับสถานีอุตุนิยมวิทยาจังหวัด ขอทราบข้อมูลของปัจจัยทางภูมิอากาศที่เกี่ยวข้องกับโรคไข้เลือดออก เพื่อใช้ในการรณรงค์ป้องกันและควบคุมโรคอย่างมีประสิทธิภาพ