แนวทางการนำฐานข้อมูลสมรรถนะของคนพิการไปใช้ในการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการในชุมชน

Abstract

จากการจดทะเบียนคนพิการตั้งแต่ พ.ศ. 2537 ถึง กุมภาพันธ์ 2556 คนพิการในประเทศไทยมีจำนวนประมาณ 1.3 ล้านคน หลายหน่วยงานพยายามให้บริการเพื่อการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ตามข้อกำหนดในอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิคนพิการขององค์การสหประชาชาติ แต่ยังไม่เห็นการดำเนินงานที่เป็นรูปธรรมอย่างชัดเจนมากนักในระดับพื้นที่ สาเหตุหนึ่งอาจเป็นเพราะการขาดข้อมูลที่แต่ละหน่วยงานสามารถใช้ร่วมกันในการประสานงานการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการอย่างเป็นองค์รวม องค์การอนามัยโลกได้แนะนำให้ประเทศสมาชิกใช้เครื่องมือที่เรียกว่า International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) ในการเก็บข้อมูลสมรรถนะของคนพิการ ผู้วิจัยได้นำเอาแบบสอบถามที่ได้พัฒนาขึ้นมาจากเครื่องมือ ICF มาใช้ในการเก็บข้อมูลคนพิการที่จดทะเบียนคนพิการแล้วในเขตเทศบาลเมืองมหาสารคามโดยวิธีการสัมภาษณ์ คนพิการที่ได้รับการสัมภาษณ์มีจำนวนทั้งสิ้น 328 คน ข้อมูลที่ได้ประกอบด้วย ลักษณะความพิการ ความสามารถในการช่วยเหลือตนเอง ความต้องการการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการศึกษา การประกอบอาชีพ การมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม และการได้รับสิทธิประโยชน์ สิ่งที่ได้จากฐานข้อมูลเชิงสมรรถนะของคนพิการนี้ สามารถนำไปใช้ในการวางแผน ติดตามและประเมินผลแผนการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการในระดับชุมชนได้ และควรเผยแพร่ให้กับหน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการฟื้นฟูสมรรถภาพได้ทราบเพื่อวางแผนในการฟื้นฟูสมรรถภาพร่วมกับหน่วยงานอื่น ควรมีหน่วยงานกลางที่ทำหน้าที่ในการรับข้อมูล ประมวลผล และจัดทำฐานข้อมูลให้เป็นปัจจุบัน รวมทั้งเป็นผู้ประสานงานระหว่างหน่วยงานต่างๆ