บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบปัญหาสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลสุขภาพระหว่างพยาบาลประจำการกับพยาบาลวิชาชีพที่ไม่เป็นพยาบาลประจำการ โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิจากโครงการวิจัย: สุขภาพและชีวิตการทำงานของพยาบาลวิชาชีพในประเทศไทย ซึ่งเก็บข้อมูลจากพยาบาลวิชาชีพที่รับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพการพยาบาลชั้นหนึ่งหรือการพยาบาลและการผดุงครรภ์ชั้นหนึ่งจากสภาการพยาบาลระหว่างพ.ศ.2545-2552 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยาย ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความแตกต่างด้วยสถิติไคร์สแควร์
ผลการวิจัย: พยาบาลวิชาชีพจำนวน 18,763 คนจำแนกเป็นกลุ่มพยาบาลประจำการ 15,773 คน (ร้อยละ 84.1) และกลุ่มพยาบาลวิชาชีพที่ไม่ใช่พยาบาลประจำการ 2,992 คน (ร้อยละ 15.9) พบว่าพยาบาลวิชาชีพมีการเจ็บป่วยด้วยโรคกล้ามเนื้อกระดูกหรือข้อมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 47.8 ในกลุ่มพยาบาลประจำการและร้อยละ 53.7 ในกลุ่มที่ไม่ใช่พยาบาลประจำการ รองลงมาคือ โรคไขมันในเลือดสูง โรคความดันโลหิตสูงและโรคไวรัสตับอักเสบ ตามลำดับ กลุ่มพยาบาลประจำการมีปัญหาเกี่ยวกับการนอนและมีภาวะตึงเครียดในงานเป็นสัดส่วนมากกว่ากลุ่มพยาบาลวิชาชีพที่ไม่ใช่พยาบาลประจำการ สำหรับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพ พบว่า พยาบาลวิชาชีพทั้งสองกลุ่มมีการใส่ใจต่อการตรวจสุขภาพ กลุ่มที่ไม่ใช่พยาบาลประจำการมีการใช้บริการตรวจสุขภาพกับแพทย์เฉพาะทางมากกว่ากลุ่มพยาบาลประจำการ แต่มีการใช้ยาที่อยู่ในการควบคุมของแพทย์น้อยกว่ากลุ่มพยาบาลประจำการ
บทคัดย่อ
This study was aimed to compare health problems and health care behaviors between clinical nurses
and non-clinical nurses. This study used secondary data from Health and Working Life of Thai Nurses
Project that collected data from registered nurses who hold nursing licenses granted by the Thai Nursing
and Midwifery Council during 2002-2009. Data were analyzed using descriptive analysis with frequency,
percent, mean and standard deviation and using Chi-Square test for comparison.
Results: Total of 18,763 registered nurses includes 15,773 of clinical nurses (84.1%) and 2,992 of nonclinical
nurses (15.9%). Musculoskeletal diseases were the most common health problem in both clinical
and non-clinical nurses, 47.8% of clinical nurses and 53.7% of non-clinical nurses, followed by dyslipidemia,
hypertension and viral hepatitis. Clinical nurses experienced insomnia and job strain higher than nonclinical
nurses. In terms of health care behaviors, findings revealed that both clinical and non-clinical
nurses had awareness to get regular checkup. The non-clinical nurses preferred to visit medical specialist
more often than the clinical nurses, but used prescription drugs less often than clinical nurses.
