สิทธิประโยชน์ด้านอุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการของระบบประกันสุขภาพภาครัฐในประเทศไทย

Abstract

บริการอุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการเป็นบริการที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับคนพิการ ซึ่งเป็นประชากรกลุ่มหนึ่งที่มีแนวโน้มที่จะเพิ่มจำนวนมากขึ้น สิทธิประโยชน์และบริการดังกล่าวของคนพิการในประเทศไทยมีความไม่เท่าเทียมกันระหว่างระบบประกันสุขภาพต่างๆ ทำให้คนพิการไม่ได้รับบริการที่เหมาะสม ส่งผลให้สุขภาพของคนพิการย่ำแย่ลง ซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงต่อสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมของคนพิการ งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการทบทวนวรรณกรรม รายงานและเอกสารที่เกี่ยวกับนโยบายด้านการสนับสนุนบริการอุปกรณ์ฯ ของระบบประกันสุขภาพภาครัฐทั้ง 3 ระบบและหน่วยงานอื่นๆ ผลการวิจัยพบความแตกต่างของคำจำกัดความของ “คนพิการ” ที่ใช้โดยระบบประกันสุขภาพแต่ละระบบ ซึ่งนำไปสู่การกำหนดสิทธิรักษาพยาบาลและสิทธิในการรับบริการอุปกรณ์ฯ ที่แตกต่างกัน และพบว่า จำนวนและประเภทอุปกรณ์ฯ รวมถึงวิธีการเบิกค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับอุปกรณ์ฯ ก็มีความแตกต่างกัน ทำให้คนพิการบางกลุ่มต้องแบกรับภาระทางการเงินในกรณีที่ต้องมีการสำรองจ่ายค่าอุปกรณ์ฯ นอกจากนี้ ความครอบคลุมประเภทของอุปกรณ์ฯ ในแต่ละระบบประกันสุขภาพก็ยังมีความแตกต่างกัน ซึ่งทำให้คนพิการบางประเภทที่อยู่ภายใต้สิทธิเหล่านั้น ไม่สามารถเข้าถึงอุปกรณ์ฯ ที่จำเป็นได้ ปัญหาต่างๆ ดังกล่าว ทำให้มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่หน่วยงานระบบประกันสุขภาพและภาครัฐที่เกี่ยวข้องจะต้องดำเนินการแก้ไข โดยหาแนวทางบูรณาการสิทธิประโยชน์และ/หรือการบริหารจัดการ เกี่ยวกับการจัดบริการสุขภาพสำหรับคนพิการในระบบประกันสุขภาพภาครัฐเข้าด้วยกัน เพื่อลดความเหลื่อมล้ำในกลุ่มคนพิการที่มีอยู่ในปัจจุบัน และเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากรของประเทศเพื่อคนพิการ