ผลลัพธ์และปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าถึงอุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการในคนพิการทางการเคลื่อนไหว

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลลัพธ์ในรูปของคุณภาพชีวิตและความสามารถในการดำรงชีวิตจากการเข้าถึงอุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการ และศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าถึงอุปกรณ์ฯ โดยทำการศึกษาเชิงการสังเกตในระหว่างมีนาคมถึงพฤษภาคม พ.ศ.2557 ในคนพิการทางการเคลื่อนไหวอายุระหว่าง 15-65 ปี ที่มีความจำเป็นต้องใช้รถเข็น/รถโยก/ขาเทียม ใน 10 จังหวัดในประเทศไทย โดยแบ่งเป็น 1) กลุ่มเข้าถึงอุปกรณ์ฯ หมายถึงผู้ที่ได้รับและใช้อุปกรณ์ฯอย่างต่อเนื่องและมีความพึงพอใจต่ออุปกรณ์ฯ และ 2) กลุ่มเข้าไม่ถึงอุปกรณ์ฯ ทำการวัดคุณภาพชีวิตด้วยเครื่องมือขององค์การอนามัยโลก WHOQOL-BREF และวัดความสามารถในการดำรงชีวิตด้วยข้อคำถามที่พัฒนาจากแนวคิดของ International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) ผลการศึกษาในกลุ่มเข้าถึงอุปกรณ์ฯจำนวน 308 คน และกลุ่มเข้าไม่ถึงอุปกรณ์ฯจำนวน 295 คน พบว่า คนพิการที่เข้าถึงอุปกรณ์ฯมีคุณภาพชีวิตและความสามารถในการดำรงชีวิตดีกว่ากลุ่มคนพิการที่เข้าไม่ถึงอุปกรณ์ฯอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในทุกด้าน ยกเว้นคุณภาพชีวิตในมิติของสิ่งแวดล้อมและความสามารถในการดำรงชีวิตในมิติของการศึกษาที่ไม่พบความแตกต่างกัน ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าถึงอุปกรณ์ฯ ได้แก่ อายุ สิทธิประกันสุขภาพ การขึ้นทะเบียนคนพิการ อาชีพ และการดูแลจากครอบครัว ทั้งนี้ สามารถสรุปได้ว่า การเข้าถึงอุปกรณ์ฯมีความสำคัญต่อคนพิการทำให้มีคุณภาพชีวิตและความสามารถในการดำรงชีวิตที่ดี ส่วนปัจจัยด้านผู้ให้บริการที่ส่งผลต่อการเข้าถึงอุปกรณ์ฯ คือ สิทธิประกันสุขภาพและการขึ้นทะเบียนคนพิการ