บทคัดย่อ
โรคเรื้อรังเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของจังหวัดสระบุรีและประเทศไทย โดยเฉพาะโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่เป็นพื้นฐานในการก่อให้เกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังอื่น ๆ ตามมา อีกทั้งยังส่งผลกระทบและก่อให้เกิดความเสียหายต่อระบบสาธารณสุขของประเทศ การจัดการโรคเรื้อรังให้ประสบผลสำเร็จได้นั้นจำเป็นต้องส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้มีการจัดการตนเองที่เหมาะสม มีการปรับเปลี่ยนวิถีการดำเนินชีวิตที่สำคัญ ได้แก่การควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย การควบคุมอารมณ์และการจัดการความเครียด การควบคุมน้ำหนัก การงดสูบบุหรี่และดื่มสุรา การรับประทานยา และการมาตรวจตามนัด เพื่อส่งเสริมสุขภาพ ควบคุมโรคและป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดตามมาได้ นอกจากนี้แล้วการส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้มีการรับรู้อาการเตือน โอกาสเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อน และการจัดการภาวะแทรกซ้อน เป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ดังนั้นการจะพัฒนาระบบการจัดการโรคเรื้อรังให้ประสบผลสำเร็จได้ จำเป็นต้องศึกษาว่าในสถานการณ์จริงผู้ป่วยโรคเรื้อรังมีการจัดการตนเอง การรับรู้อาการเตือน โอกาสเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อน และการจัดการภาวะแทรกซ้อนอย่างไร เพราะการจัดการตนเองถือเป็นหัวใจสำคัญของการจัดการโรคเรื้อรังที่ส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีบทบาทในการรับผิดชอบภาวะสุขภาพของตนเอง ร่วมกับการดูแลจากบุคลากรทีมสุขภาพ เพื่อนำข้อมูลมาประกอบการพัฒนาระบบสนับสนุนการจัดการตนเองให้มีประสิทธิภาพ อันจะส่งผลทำให้การจัดการโรคเรื้อรังประสบผลสำเร็จต่อไป
บทคัดย่อ
The study of “Self-management, perceived warning signs, risk of complications and management for complication in chronically ill patients (Diabetes mellitus and/or hypertension) in Saraburi province” purposed to examine self-management, influential factors and barriers, and experience to manage themselves of chronically ill patients. Furthermore, the perception of warning signs and risks of complications and management for complication in chronically ill patients (Diabetes mellitus and/or hypertension) in Saraburi province were explored.
Method: Mixed method design in relation to concurrent pattern was used in this study. Study sample was recruited from 18 health care settings in Saraburi province that were sampling by using multi-stage procedure. Quantitative data was collected in 536 chronically ill patients (Diabetes mellitus and/or hypertension) who visited health care settings in Saraburi province. Qualitative data was collected by conducting person focus group with 165 chronically ill patients (Diabetes mellitus and/or hypertension).
Results: Sample included 536 chronically ill patients. The major group was diabetes mellitus with hypertension patients (n=231, 41.09%), hypertension patients (n= 214, 39.93%), and diabetes patients (n= 91, 16.98%). Average age of sample was 60.4 years (SD= 12.13) Maximum age was 94 years and minimum age was 21 years. Average period of suffering from diabetes mellitus was 5.04 years (SD=6.78), and hypertension was 6.29 years (SD=8.13). The majority of the patient was female (n=360, 66.90%). The major of education was primary school (n=392, 73.13%) The number of patient who had or had not family members suffering by chronically illness was not difference (51.87% and 48.19% respectively). The majority of co-morbidity was hyperlipidemia (n=211, 39.37%) The major sample has no complication (n=381, 71.08%) The majority of complication was neuropathy (n=81, 15.11%)
With regard to health behavior, the majority of study sample was no smoking (n=492, 90.49%), no drinking (n=485, 90.49%), eating high fat diet (n=194, 36.19%), eating spicy food (n=179, 33.40%), having lower than 3 meals a day (n=171, 31.30%), drinking tea, coffee and pop more than two cup a day (n=166, 30.97%) and eating frequently (n=137, 25.56%). The majority of patient did not doing exercise (n=320, 59.70%). With regard to patient who performing exercise, these patient did standard exercise (n=61, 28.24%). For the type of exercise, the majority was arm swing (n=63, 29.17%) and walking (n=53, 24.51%), running (n=22, 10.19%) and aerobic exercise (n=10, 4.10%). The majority of sample had ability to care for themselves (n=442, 82.46%). The major group of patient had good social support from family members, friends and health care providers (n=442, 82.46%). The majority of sample had recreation activities and they have religion and family to lead themselves (n=305, 56.90%) and came to visit as appointment (n=521, 97.20%)
