บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ (Objective) เพื่อประเมินโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการนักวิจัยเขตสุขภาพรุ่นที่ 1 ในการสังเคราะห์ประเด็นสำคัญและเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาโครงการ (formative evaluation) โดยครอบคลุมโครงการทั้งระยะที่ 1 และ ระยะที่ 2 วิธีการศึกษา (Methods) วิเคราะห์ข้อมูลจากการสังเกตแบบมีส่วนร่วม (participatory observation) กรอบแนวคิดของโครงการ (concept note) และข้อเสนอโครงการ (proposal) ผลการศึกษา (Results) โครงการนี้มีทั้งหมด 3 ระยะจากผู้ส่งใบสมัครเข้าโครงการทั้งสิ้น 122 คน ใน 12 เขตสุขภาพ มีผู้ผ่านการพิจารณา statement of purpose 88 คน ในการอบรมเชิงปฏิบัติการจำนวน 5 วันซึ่งเป็นระยะที่ 1 ในเดือนธันวาคม 2556 ผู้เข้าโครงการจะต้องเขียนconcept note งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับยุทธศาสตร์หรือตัวชี้วัดของกระทรวงสาธารณสุข โดยพบว่ายุทธศาสตร์ที่มีผู้เลือกมากที่สุดคือ ยุทธศาสตร์ที่ 2 ตัวชี้วัดที่ 26 ข้อมูลที่ใช้ส่วนใหญ่เป็น Dichotomous และ Continuous ตามลำดับ แนวทางการทำวิจัยที่พบมากที่สุดคือ การทำวิจัยในรูปแบบปัจจัยทำนาย (Determinant) การใช้สถิติที่มีความสนใจใช้มากที่สุดคือ สถิติขั้นพื้นฐาน (Basic statistic) ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานลำดับถัดมาคือ สถิติ t-test และ Chi-square ตามลำดับรวมทั้งมีความต้องการเข้ารับการคัดเลือก 64 คน คิดเป็นร้อยละ 75.3 ของจำนวนผู้เข้าอบรมทั้งหมดในวันสุดท้ายผู้เข้าอบรมจะต้องนำเสนอ concept note ในระยะเวลาไม่เกินคนละ 5 นาที และตัดสินโดยคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ่งได้ผู้ที่เข้ารอบทั้งหมด 20 คน นักวิจัยทั้ง 20 คนนี้จะได้รับค่าตอบแทนในการดำเนินการวิจัยคนละ 120,000 บาท และได้รับการประกาศชื่อว่าเป็นตัวแทนในเขตสุขภาพ จากนั้นนักวิจัยเขตได้เข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการต่อเนื่องในระยะที่ 2 จำนวน 5 วัน (เดือนกุมภาพันธ์ 2557) ซึ่งในระยะนี้จะมีอาจารย์ที่ปรึกษาและนิสิตป.โท/ป.เอก ประกบคู่นักวิจัยเขตแต่ละคน เพื่อช่วยเหลือนักวิจัยในการพัฒนาโครงร่างงานวิจัยให้สมบูรณ์จากนั้นนักวิจัยเขตจะดำเนินการทำวิจัย (ระยะที่ 3) โดยมีทีมอาจารย์ที่ปรึกษาและนิสิตลงเยี่ยมพื้นที่เพื่อให้คำแนะนำ หลังจากเก็บรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล นักวิจัยจัดทำผลงานวิจัย (Research article) / บทความวิจัย (publishable article) ที่สามารถตีพิมพ์ในวารสารทั้งภายในและภายนอกประเทศได้ สรุปผลการศึกษา (Conclusions) โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการที่ออกแบบจากความต้องการของผู้กำหนดนโยบาย ใช้ร่างข้อเสนอโครงการเป็นเครื่องมือกระตุ้นความคิด เป็นเครื่องมือวิเคราะห์ข้อมูลผู้เข้าอบรมสามารถทำให้ได้ร่างข้อเสนอโครงการที่สามารถตอบสนองความต้องการของเขตสุขภาพได้เป็นอย่างดี ความสำคัญ (Significance) ประเด็นความสำคัญหลัก 4 ด้านที่ได้จากโครงการ (4Cs) คือ 1. ด้านความร่วมมือ (Collaborative development) ระหว่าง 2 สถาบันหลัก คือ สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) กับ ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2. ด้านการใช้เครื่องมือ concept note ในการนำเสนอโครงร่างงานวิจัยอย่างง่าย 3. ด้านการให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิด (Coaching) ของทีมที่ปรึกษา เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม และ 4. ด้านสิ่งจูงใจทั้งที่เป็นตัวเงินและตัวงาน (Cash award & non-financial incentive) ที่เป็นแรงขับเคลื่อนในการทำผลงาน
