ยาปฏิชีวนะ: จากดินสู่ดิน

Abstract

การค้นพบเพนนิซิลลินของ Sir Alexander Fleming ที่โรงพยาบาลเซ็นต์แมรี่ กรุงลอนดอน เมื่อปี ค.ศ. 1928 เป็นการเปิดศักราชใหม่ของยาปฏิชีวนะที่ช่วยชีวิตผู้คนจำนวนมากจากโรคติดเชื้อ Streptococcus, Staphylococcus, ไข้กาฬหลังแอ่น คอตีบ ซิฟิลิส ฯลฯ ซึ่งแต่ก่อนได้แต่เฝ้าดูว่าจะตายหรือรอด ทั้งนี้ Fleming ได้ค้นพบราที่ชื่อ Penicillium notatum บนจานเลี้ยงเชื้อ Staphylococcus โดยบังเอิญหลังกลับจากพักร้อนยาว เขาสังเกตเห็นว่าบริเวณที่มีเชื้อราขึ้นนั้น เชื้อ Staphylococcus จะไม่ขึ้นจึงนำไปสู่การค้นหาสารออกฤทธิ์ การหมักเพาะเชื้อรา การสกัดสารออกฤทธิ์โดยนักวิทยาศาสตร์ที่ออกซ์ฟอร์ดในประเทศอังกฤษ การผลิตเชิงอุตสาหกรรมที่สหรัฐอเมริกาและการวิจัยทางคลินิก ใช้เวลาถึง 17 ปี ผู้ป่วยจำนวนมากจึงได้รับประโยชน์จากเพนนิซิลลินที่ผลิตในระดับอุตสาหกรรมยา ตอนที่ค้นพบเพนนิซิลลิน ยังไม่สามารถคาดการณ์ถึงปัญหาการเกิดเชื้อดื้อยาสูงขนาดนี้ จากปัญหาที่เกิดขึ้นจึงมีการจัดทำฐานข้อมูลที่จะช่วยการออกแบบยาปฏิชีวนะตัวใหม่ๆ ในคอมพิวเตอร์ จะเป็นข้อมูลสำคัญในการแก้ปัญหาการดื้อยา ซึ่งสำหรับการวิจัยด้านระบบและนโยบายสุขภาพในประเทศไทยนั้น เพื่อให้เกิดการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างเหมาะสมและลดปัญหาการดื้อยา