การศึกษาผลการรักษาทางคลินิก คุณภาพชีวิตและความคุ้มค่าคุ้มทุนของผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดเพื่อเปิดทางระบายน้ำจากช่องหน้าลูกตาไปใต้เยื่อบุตา (Trabeculectomy) เทียบกับการใช้ยาลดความดันตา

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความดันตาที่ลดลงหลังการผ่าตัด trabeculectomy เทียบกับการใช้ยาหยอดลดความดันตา ที่ระยะเวลา 1 ปีในผู้ป่วยต้อหินมุมเปิด ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น รวมถึงการประเมินคุณภาพชีวิตและความคุ้มค่าคุ้มทุนของการรักษาของผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัด trabeculectomy เทียบกับการใช้ยาหยอดลดความดันตา วิธีการวิจัย: เป็นการศึกษาแบบ randomized controlled trial แบ่งผู้ป่วยที่เป็นต้อหินที่ได้รับการวินิจฉัยไม่เกิน 1 ปี เป็นกลุ่มที่ได้รับการผ่าตัดและกลุ่มที่ได้รับยาหยอด เพื่อเปรียบเทียบผลลัพธ์ทางคลินิกของการผ่าตัด trabeculectomy และการใช้ยาหยอดลดความดันตา ที่ระยะสั้น (4 เดือน) เปรียบเทียบคุณภาพชีวิตและความคุ้มค่าคุ้มทุนระหว่างการรักษาด้วยการผ่าตัด trabeculectomy และการใช้ยาหยอดลดความดันตา ที่ 4 และ 12 เดือน ผลการวิจัย: มีผู้ป่วยที่ผ่านการคัดกรองเข้าร่วมงานวิจัยทั้งหมด 38 ราย แบ่งเป็นกลุ่มที่ได้รับการผ่าตัด 18 ราย และรับยาหยอดลดความดันตา 20 ราย ค่าความดันตาเฉลี่ย (SD) ที่ baseline ในกลุ่มที่ได้รับการผ่าตัดและกลุ่มที่ได้รับยาหยอดตา คือ 25.86 (8.80) และ 27.48 (9.85) มม.ปรอท ที่ระยะเวลา 4 เดือน มีผู้ป่วยอยู่ในโครงการ 17 และ 18 ราย ตามลำดับ ผลการศึกษา พบว่าความดันตาเฉลี่ยของกลุ่มที่ได้รับการผ่าตัดลดลง 19.29 (7.48) มม.ปรอท หรือ 38.67% และกลุ่มที่ได้รับยาหยอดตาความดันตาลดลง 10.91 (5.51) มม.ปรอท หรือ 22.50% โดยมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ (p = 0.001) ในด้านคุณภาพชีวิตเมื่อประเมินด้วยค่าอรรถประโยชน์ (visual function questionnaire-28) พบว่า ที่เวลา 4 เดือน กลุ่มที่ได้รับการผ่าตัดมีค่าอรรถประโยชน์เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (p = 0.02) แต่ไม่พบความแตกต่างในกลุ่มที่รักษาด้วยยาหยอดลดความดันตา เมื่อเปรียบเทียบระหว่าง 2 กลุ่ม พบว่ากลุ่มที่รักษาด้วยยาหยอด มีค่าอรรถประโยชน์มากกว่ากลุ่มผ่าตัดที่ระยะเวลา 1 ปี (p = 0.002) อย่างไรก็ตามค่าอรรถประโยชน์มีความแตกต่างกันตั้งแต่ baseline ในด้านค่าใช้จ่าย พบว่ากลุ่มที่ได้รับการผ่าตัดมีค่าใช้จ่ายสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการรักษาด้วยยาหยอด ทั้ง 2 ระยะเวลา อย่างไรก็ตาม ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p = 0.08 และ 0.09 ที่ 4 เดือน และ 1 ปี) สรุป: การทำผ่าตัด trabeculectomy สามารถลดความดันตาได้มากกว่ากลุ่มที่ได้รับการรักษาด้วยยาหยอดลดความดันตา โดยมีภาวะแทรกซ้อนที่สามารถควบคุมได้ทั้งที่ระยะเวลา 4 เดือน และ 1 ปี มีค่าใช้จ่ายในด้านต่างๆ ที่สูงกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหยอด ในขณะที่ไม่มีความแตกต่างกันในด้านคุณภาพชีวิต อย่างไรก็ตามข้อสรุปนี้อาจมีความคลาดเคลื่อนได้มาก เนื่องจากมีกลุ่มตัวอย่างจำนวนน้อยกว่าที่ตั้งเป้าไว้มาก ข้อเสนอแนะ: ควรส่งเสริมให้มีงานวิจัยเพื่อหาข้อมูลทางคลินิกระหว่างการผ่าตัดและการหยอดยาแบบระยะยาว โดยปรับปรุงวิธีการดำเนินตามแผนงานวิจัย การเพิ่มและติดตามหาอาสาสมัครและการเก็บข้อมูลความคุ้มทุนของการรักษา