สถานการณ์การจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในระบบบริการสุขภาพของหน่วยบริการสังกัดกระทรวงสาธารณสุข

Abstract

งานวิจัยเรื่อง สถานการณ์การจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในระบบบริการสุขภาพของหน่วยบริการสังกัดกระทรวงสาธารณสุข มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ ผลลัพธ์ของการจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงานและปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงานของหน่วยบริการสังกัดกระทรวงสาธารณสุข เป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง (Retrospective Study) โดยการศึกษาเชิงคุณภาพด้วยการสนทนากลุ่ม (Focus group) คณะกรรมการที่เกี่ยวข้องกับการจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงาน สัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interviewing) บุคลากรทางสุขภาพ นอกจากนี้การศึกษาเชิงปริมาณจากข้อมูลทุติยภูมิ (secondary data) จากเอกสารที่เกี่ยวข้องและวิเคราะห์ข้อมูลจากแหล่งข้อมูล ได้แก่ ฐานข้อมูลการเงินการบัญชีโรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขของกองเศรษฐกิจสุขภาพและหลักประกันสุขภาพ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ฐานข้อมูล HDC ของกระทรวงสาธารณสุข ฐานข้อมูลการคำนวณการจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงานและค่าคะแนนที่ใช้รายโรงพยาบาล ฐานข้อมูลกำลังคนของโรงพยาบาลและฐานข้อมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า ค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงาน (P4P) ไม่ใช่ภาระที่ส่งผลกระทบต่อสถานการณ์เงินบำรุงของโรงพยาบาล แต่เป็นเครื่องมือทางการบริหารที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพของโรงพยาบาลได้เป็นอย่างดี โรงพยาบาลส่วนใหญ่ยังจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงานน้อยกว่ากรอบวงเงินที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดให้ โรงพยาบาลทั่วไปที่มีการค้างจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงาน P4P เพิ่มขึ้นทุกปีเนื่องจากมีปัญหาสภาพคล่องทางการเงิน ค่าตอบแทนที่แต่ละวิชาชีพในแต่ละโรงพยาบาลได้รับมีความแตกต่างกันในระหว่างบุคคล การจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงานสามารถให้กระตุ้นให้เกิดผลลัพธ์เชิงรูปธรรมที่แสดงให้เห็นการพัฒนางานบริการและงานด้านอื่นๆ ของโรงพยาบาลได้อย่างชัดเจน โดยผู้บริหารทุกระดับมีอิทธิพลต่อความสำเร็จของการจ่าย P4P การบริหารจัดการ P4P ให้ประสบความสำเร็จนั้น ควรบูรณาการร่วมกับระบบการบริหารคุณภาพของโรงพยาบาลและการพัฒนางานประจำ ดังนั้น กระทรวงสาธารณสุขควรมีนโยบายในการเสริมขีดความสามารถและแรงจูงใจด้านการจัดการระบบ P4P แก่ผู้บริหารทุกระดับของโรงพยาบาล โดยใช้การเรียนรู้จากต้นแบบสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ในกระบวนการนี้อาจใช้กระบวนการของ Coaching ร่วมด้วย เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนในรูปแบบของเครือข่ายหรือพื้นที่เขตสุขภาพ ควรกำหนดสาระนโยบายในการใช้ P4P เป็นกลไกในการขับเคลื่อนเป้าหมายหลักขององค์กรอย่างบูรณาการกับการพัฒนาคุณภาพของโรงพยาบาล โดยนำเป้าหมายการพัฒนาคุณภาพเชิงรุกมาเป็นตัวเร่งในการดำเนินการพันธกิจของโรงพยาบาล