บทคัดย่อ
การประเมินผลเชิงพัฒนา (Developmental Evaluation) เป็นการประเมินที่เน้นการเรียนรู้การปรับตัวและสอดคล้องกับการนำไปใช้ เพื่อให้สามารถใช้ผลการประเมินเป็นแนวทางในการพัฒนาและการปรับตัวได้ทันที เป็นแนวทางที่ได้นำมาใช้มากขึ้นในการประเมินโครงการ โดยเฉพาะโครงการที่เกิดใหม่ ดังเช่นโครงการนำร่องให้ผู้ป่วยรับยาที่ร้านยาเพื่อลดความแออัดในโรงพยาบาล ที่ดำเนินการในจังหวัดขอนแก่น การประเมินผลเชิงพัฒนาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากระบวนการดำเนินงานโครงการนำร่องให้ผู้ป่วยรับยาที่ร้านยา จังหวัดขอนแก่น เพื่อลดความแออัดในโรงพยาบาลภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าให้บรรลุตามเป้าหมายที่วางไว้ ใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสานทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณ (Mixed method) ดำเนินการประเมินในระหว่าง ตุลาคม 2562 – พฤศจิกายน 2563 ดำเนินการประเมินอย่างต่อเนื่องผนวกไปกับการทำงานของคณะทำงานในระดับจังหวัดและระดับเขตสุขภาพ โดยทีมประเมินเข้าร่วมสังเกตการณ์การดำเนินงานของคณะทำงานโครงการลดความแออัดโรงพยาบาลโดยใช้กลไกร้านยาภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ตามนโยบายของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข จังหวัดขอนแก่น และร่วมให้ข้อเสนอแนะในฐานะคณะทำงานพัฒนาระบบบริการเพื่อลดความแออัดในโรงพยาบาลโดยระบบบริการเภสัชกรรมชุมชนร่วมกับร้านยาแผนปัจจุบัน เขต 7 รวมทั้งการนำเสนอผลการประเมินจากพื้นที่ต่อคณะกรรมการระดับประเทศ (คณะกรรมการวิเคราะห์ข้อเสนอทางเลือกเชิงนโยบายและติดตามผลการดำเนินการนโยบายให้ผู้ป่วยรับยาที่ร้านยาเพื่อลดความแออัดในโรงพยาบาล) เป้าหมายหลักของการประเมินคือ ให้การรับยาที่ร้านยาเป็นส่วนหนึ่งของการให้บริการของโรงพยาบาล โดยมีตัวชี้วัดของเป้าหมาย ได้แก่ จำนวนผู้ป่วยที่มารับยาที่ร้านยาอย่างต่อเนื่อง จำนวนกลุ่มโรคที่เพิ่มขึ้น รูปธรรมที่พัฒนาจากการดำเนินโครงการนี้ที่สำคัญคือ การสร้างทีมงานร่วมร้านยา โรงพยาบาล เพื่อดูแลผู้ป่วยในเขตเมือง ผ่านโครงการนำร่องส่งต่อผู้ป่วยจากโรงพยาบาลมารับยาที่ร้านยา กระบวนการพัฒนาที่สำคัญคือ การจัดการปัญหาการสื่อสารและการพัฒนาระบบสารสนเทศระหว่างร้านยาและโรงพยาบาล
