การพัฒนาระบบการคัดกรองโรคไตเรื้อรังระยะเริ่มต้นในระดับปฐมภูมิด้วยชุดตรวจ albuminuria

Abstract

โรคไตเรื้อรังถือว่าเป็นหนึ่งในปัญหาทางสุขภาพที่สำคัญทั้งในระดับชาติและระดับโลก เนื่องจากมีแนวโน้มที่ผู้ป่วยจะมีปริมาณเพิ่มขึ้นในแต่ละปี ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังในระยะแรกจะยังไม่แสดงอาการของโรค แต่สามารถที่จะวินิจฉัยได้จากการวิเคราะห์ปริมาณไมโครอัลบูมินในปัสสาวะร่วมกับการวิเคราะห์ปริมาณซีรั่มครีอะตินีน ซึ่งจะต้องดำเนินการในโรงพยาบาลเท่านั้น เพื่อให้ประชากรกลุ่มเสี่ยงที่จะเป็นโรคไตเรื้อรังสามารถเข้าถึงการตรวจคัดกรองได้อย่างมีประสิทธิภาพและทั่วถึง โครงการวิจัยนี้จึงมุ่งเน้นการนำชุดตรวจคัดกรองไมโครอัลบูมินในปัสสาวะมาใช้ในการตรวจคัดกรองโรคไตเรื้อรังระยะต้น รวมถึงการจัดเก็บข้อมูลในรูปของฐานข้อมูลออนไลน์ เพื่อให้สะดวกต่อการติดตามและวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม จากการตรวจคัดกรองอาสาสมัครประชากรกลุ่มเสี่ยงที่จะเป็นโรคไตเรื้อรังที่ยังไม่แสดงอาการ ณ อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร พบว่า มีอาสาสมัครที่เข้าเกณฑ์ต้องสงสัยว่าเป็นโรคไตเรื้อรัง จำนวน 595 ราย หรือคิดเป็น 25.72% จากอาสาสมัครทั้งหมด จำนวน 2,313 คน เมื่อทำการตรวจติดตามอาสาสมัครที่มีผลการตรวจเข้าเกณฑ์สงสัยโรคไตเรื้อรังหลังจาก 3 เดือน พบว่า มีอาสาสมัคร จำนวน178 ราย (จากอาสาสมัคร จำนวน 260 ราย) ยังคงมีความผิดปกติของการทำงานของไตเข้าเกณฑ์วินิจฉัยโรคไตเรื้อรัง ซึ่งสามารถคาดคะเนความชุกของโรคไตเรื้อรังอยู่ที่ 17.5% เท่ากับความชุกของโรคไตเรื้อรังทุกระยะในประชากรทั่วไปจากการศึกษา Thai-SEEK เมื่อพิจารณาผลการทดสอบด้วยชุดแถบตรวจโรคที่พัฒนาขึ้น พบว่า มีค่าความถูกต้อง (accuracy) เท่ากับ 96% ค่าความไวเฉลี่ย (sensitivity) เท่ากับ 86% มีค่าความจำเพาะเฉลี่ย (specificity) เท่ากับ 98% แสดงให้เห็นว่าชุดแถบตรวจโรคที่พัฒนาขึ้นนี้มีประสิทธิภาพและความแม่นยำสูง ใช้งานสะดวกและสามารถอ่านผลได้อย่างรวดเร็ว สามารถนำไปใช้ภายนอกห้องปฏิบัติการซึ่งสามารถเข้าถึงประชากรกลุ่มเสี่ยงได้มากขึ้น อีกทั้งยังมีศักยภาพที่จะนาไปใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ได้ต่อไปในอนาคต