บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research-PAR) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนานโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมในการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ในอำเภอเมือง จังหวัดตรัง และเพื่อติดตามและประเมินผลการใช้นโยบายสาธารณะฯ กลุ่มเป้าหมายที่เก็บรวบรวมข้อมูลแบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ 1. ข้อมูลเชิงคุณภาพ ประกอบด้วย 1) กลุ่มนักวิชาการหรือผู้ที่ปฏิบัติงานในหน่วยงานของรัฐ 2) กลุ่มผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และ 3) กลุ่มประชาชนหรือภาคประชาสังคม จำนวน 94 คน และ 2. ข้อมูลเชิงปริมาณ คือ ประชาชนในพื้นที่เป้าหมาย จำนวน 384 คน การดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ 1) การศึกษาสถานการณ์ของปัญหา 2) การพัฒนานโยบายฯ และนำนโยบายฯ ไปทดลองใช้ 3) การประเมินนโยบายสาธารณะร่วมกับการพัฒนากระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ ซึ่งในระยะนี้ ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้ 1) การก่อตัวของประเด็นเชิงนโยบาย 2) การก่อรูปนโยบายหรือการกำหนดทางเลือกเชิงนโยบาย 3) การตัดสินใจทางนโยบาย 4) การนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติ และ 5) การติดตามและประเมินผลนโยบาย โดยมีการดำเนินการวิจัยระหว่างเดือนเมษายน พ.ศ. 2564 – พฤษภาคม พ.ศ. 2565 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แนวทางการสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสอบถาม การสังเกตและการจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ผลการวิจัยพบว่า ขั้นที่ 1 การก่อตัวของประเด็นเชิงนโยบาย เกิดจากปัญหาการระบาดของโรคในชุมชน โดยมีการดำเนินการป้องกัน ควบคุมการระบาดของโรคภายใต้คณะกรรมการตามระบบบัญชาการเหตุการณ์และศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (Public Health Emergency Operation Center : PHEOC) ร่วมกับการมีส่วนร่วมของชุมชน ขั้นที่ 2 การก่อรูปนโยบายหรือการกำหนดทางเลือกเชิงนโยบาย โดยข้อเสนอจากกลุ่มนักวิชาการ คือ มาตรการ 5 เร่ง ที่ครอบคลุมถึงการค้นหาผู้ติดเชื้อ รักษาผู้ติดเชื้อ การฉีดวัคซีน การรณรงค์ให้ประชาชนปฏิบัติตามมาตรการป้องกันการติดเชื้อแบบครอบจักรวาล (Universal Prevention) รวมถึงการเยียวยาจิตใจผู้ติดเชื้อ กลุ่มผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น คือ มีการสนับสนุนการประชาสัมพันธ์ข้อมูล การจัดหาอุปกรณ์และสาธารณูปโภคที่จำเป็นสำหรับกักกันอยู่ในบ้านและชุมชน และกลุ่มประชาชนหรือภาคประชาสังคม คือ มาตรการการสร้างพื้นที่ปลอดภัยจาก COVID–19 (COVID Free Setting) โดยมุ่งเน้นสถานที่สำคัญ ได้แก่ 5ร 1ต ประกอบด้วย 1ร : ร้านอาหาร 2ร : โรงเรียน 3ร : โรงพยาบาล 4ร : โรงงาน 5ร : โรงแรม และ 1ต : ตลาด เมื่อกำหนดนโยบายสาธารณะแล้วได้มีการดำเนินการตัดสินใจทางนโยบาย การนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติ มีการติดตามและการประเมินผลนโยบาย พบว่า ประชาชนมีการปฏิบัติตามมาตรการฯ อยู่ในระดับมาก (M=2.62, SD=0.28) มีความพึงพอใจต่อนโยบายสาธารณะฯ อยู่ในระดับมาก (M=8.30, SD=1.69) และประชาชนมีส่วนร่วมระดับมาก (M=8.45, SD=1.57) ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าการพัฒนานโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมในการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ในอำเภอเมือง จังหวัดตรัง เกิดขึ้นภายใต้การมีส่วนร่วมของบุคลากรภาครัฐ เอกชนและประชาชน โดยมีการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะฯ ในพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรม
บทคัดย่อ
This participatory action research (PAR) aimed to 1) develop a participatory public policy for the prevention of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in Muang District, Trang Province, and 2) monitor and evaluate the implementation of public policy. The target groups for collecting data were divided into 2 groups: qualitative data, consisting of 1) a group of scholars or people working in a government agency, 2) a group of executives of a local government organization, and 3) a group of 94 people or civil society groups, and quantitative data consisting of 384 people in the targeted areas. The research was divided into 3 phases, namely 1) the study of the situation of the problem, 2) the policy development and the policy trial, and 3) the public policy assessment together with the development of public policy driving processes for health. In this phase, there were 5 steps as follows: 1) Formation of policy issues, 2) Public policy formation, 3) Public policy decision making, 4) Implementation of public policy, and 5) Monitoring and public policy evaluation. The research was conducted between April 2021 – May 2022. The research instruments consisted of a group discussion guideline, in-depth interviews, questionnaires, observations, and learning exchange forums (lesson learned). The results showed that the first step was the formation of policy issues caused by the problem of disease outbreaks in the community with preventive actions control of outbreaks under a committee based on the incident command system and the Public Health Emergency Operation Center (PHEOC) together with community participation. The proposal from a group of scholars included an accelerated measure that covers the active case finding, treating infected people, vaccination, campaigning for people to follow universal prevention measures, as well as healing infected people’s minds. The local government organizations support public relations information, equipment, and utilities that were necessary for home and community quarantine. Measures done by the people's groups or civil society, were to create a safe area from COVID-1 9 (COVID Free Setting), focusing on important places, including restaurants, schools, hospitals, factories, hotels, and markets. Once the public policy has been formulated, then policy decisions have been made. The policy has been implemented in the communities. There was the monitoring and evaluation of the policy implementation. It was found that people have followed the measures at a high level (M=2.62, SD=0.28). They were satisfied with the public policy at a high level (M=8.30, SD=1.69), and their participation was at a high level (M=8.45, SD=1.57). The findings suggest that the development of participatory public policy in the prevention of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in Muang District, Trang Province arose under the participation of government personnel, the private sector, and the people in communities. They have driven the public policy concretely.
