การประเมินระบบการดูแลผู้สูงอายุที่กระดูกสะโพกหักที่ผ่าตัดเร็วโดยทีมสหสาขาวิชาชีพในโรงพยาบาลนำร่องของประเทศไทยและผลกระทบของการระบาดของโควิด-19 ต่อระบบการดูแลผู้สูงอายุที่กระดูกสะโพกหัก (ปีที่1)

Abstract

ภาวะกระดูกสะโพกหัก (hip fracture) ในผู้สูงอายุ เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญของระบบสาธารณสุขทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย การดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้อย่างเหมาะสม ประกอบด้วย การรักษาโดยการผ่าตัดเร็ว (fast track surgery) และการดูแลโดยทีมสหสาขาวิชาชีพก่อนและหลังผ่าตัด ทีมวิจัยมีวัตถุประสงค์ในการศึกษาติดตาม โครงการพัฒนาระบบการดูแลรักษาผู้ป่วยที่กระดูกสะโพกหัก ตามแนวทาง Fast Track Surgery for Hip Fracture Program ในโรงพยาบาลนำร่อง เพื่อต้องการศึกษาผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยหลังการดูแลแบบ fast track surgery ในโรงพยาบาลนำร่อง โครงสร้างในโรงพยาบาลและการปรับเปลี่ยนเพื่อการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้ และปัจจัยที่มีผลกระทบต่อผลลัพธ์ทางคลินิก ผลการศึกษาพบว่า การดูแลคนไข้กระดูกสะโพกหักในประเทศไทย ยังมีอัตราการผ่าตัดเร็วต่ำ มีการรักษาโดยการไม่ผ่าตัดสูงถึงร้อยละ 40 โดยในโรงพยาบาลนำร่อง มีอัตราการผ่าตัดเร็วและอัตราการผ่าตัดรวมสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วประเทศ โดยโรงพยาบาลนำร่องมีการปรับเปลี่ยนเชิงโครงสร้างและกระบวนการเพื่อให้มีการดูแลคนไข้กลุ่มนี้อย่างเหมาะสม อย่างไรก็ตามยังเปลี่ยนได้ไม่ครบตามเกณฑ์ที่มีการแนะนำ ผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยพบว่า อัตราการตายรวมในโรงพยาบาลนำร่องที่มีการผ่าตัดเร็วมีแนวโน้มจะลดลงหลังมีโครงการนำร่อง แต่ยังไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ปัจจัยสำคัญน่าจะเกิดจากการที่โครงสร้างและกระบวนการดูแลตลอดความเจ็บป่วยยังทำได้ไม่ครบองค์ประกอบที่สำคัญ จากการวิเคราะห์เชิงถดถอยพหุคูณเพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อผลลัพธ์ทางคลินิกโดยวิเคราะห์ในระดับโรงพยาบาล พบว่า ปัจจัยที่มีผลลดอัตราการตายที่ 1 ปี อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ การมีอายุรแพทย์ร่วมดูแลหลังผ่าตัด ปัจจัยที่มีผลลดอัตราการตายที่ 3 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ การมีแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูร่วมดูแลหลังผ่าตัด การศึกษาผลกระทบของการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ต่อการดูแลผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักในประเทศไทย พบว่า ผลของการแพร่ระบาดไม่ได้ส่งผลลบต่ออัตราการผ่าตัดเร็วและผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยกลุ่มนี้