ระบาดวิทยาจีโนมของเชื้อแบคทีเรีย Escherichia coli และ Klebsiella pneumoniae ที่ดื้อทั้งยาคาร์บาพีเนมและโคลิสตินที่ก่อการระบาดในโรงพยาบาลของประเทศไทย

Abstract

ในการศึกษาวิจัยนี้ได้ดำเนินการถอดรหัสจีโนมเชื้อ จำนวน 116 สายพันธุ์ แบ่งเป็นเชื้อ CRE ที่แยกได้จากคนที่ดื้อยาโคลิสติน หรือมียีนดื้อยาโคลิสตินชนิด mcr จำนวน 100 สายพันธุ์ และเชื้อ Enterobacterales ที่แยกได้จากสัตว์ มียีนดื้อยาโคลิสตินชนิด mcr จำนวน 16 สายพันธุ์ เชื้อ CRE ที่ดื้อยาโคลิสตินหรือมียีนดื้อยาโคลิสตินชนิด mcr ที่แยกได้จากคน จำนวน 100 สายพันธุ์ แบ่งเป็นเชื้อที่มีเฉพาะยีน mcr เท่านั้น จำนวน 19 สายพันธุ์ คิดเป็นร้อยละ 19 และเชื้อ CRE ที่ไม่มียีน mcr แต่ดื้อยาโคลิสติน จำนวน 81 สายพันธุ์ (ร้อยละ 81) ในขณะที่เชื้อ Enterobacterales ที่แยกได้จากสัตว์หรือสิ่งแวดล้อม จำนวน 16 สายพันธุ์ เป็น E. coli ทั้งหมด และมียีน mcr ทุกสายพันธุ์เชื้อ K. pneumoniae ดื้อยาคาร์บาพีเนมและโคลิสติน ที่แยกได้จากคน ส่วนใหญ่ดื้อยาโคลิสตินจากการกลายพันธุ์ของยีนบนโครโมโซม ได้แก่ ยีน crrB, ยีน mgrB, ยีน phoPQ และยีน pmrAB และ ส่วนใหญ่มียีนดื้อยาคาร์บาพีเนมเป็นชนิด blaOXA-181 หรือ blaOXA-232 นอกจากนี้ K. pneumoniae ทั้งหมดในการศึกษานี้เป็นสายพันธุ์ ST11 มากที่สุดและอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อนเชื้อ E. coli ดื้อยาคาร์บาพีเนมและโคลิสติน ที่แยกได้จากคน ส่วนใหญ่พบว่ามียีนดื้อยาโคลิสตินชนิด mcr-1 และยีน mcr-1 และส่วนใหญ่อยู่ในพลาสมิดชนิด IncX4 มียีนดื้อยาคาร์บาพีเนมส่วนใหญ่เป็นชนิด blaNDM โดย E. coli ทั้งหมดในการศึกษานี้เป็นสายพันธุ์ ST410 มากที่สุด และอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน ส่วนเชื้อ E. coli ที่แยกได้จากสัตว์ที่ดื้อยาโคลิสติน มียีนดื้อยา mcr 1 เป็นส่วนใหญ่และอยู่บนพลาสมิด ชนิด IncX4 เหมือนกับเชื้อ E. coli สายพันธุ์ที่แยกได้จากคน แต่มีความหลากหลายของสายพันธุ์มากกว่า การศึกษานี้เป็นข้อมูลที่แสดงให้เห็นถึงเชื้อ E. coli และ K. pneumoniae ที่ดื้อยาคาร์บาพีเนมและดื้อยาโคลิสตินหรือมียีนดื้อยา mcr ที่ทำให้ดื้อยาโคลิสติน ดังนั้น การเฝ้าระวังต่อไปในอนาคตจึงเป็นสิ่งจำเป็นต่อการติดตามพลวัตการเปลี่ยนแปลงของเชื้อดังกล่าว เพื่อกำหนดแนวทางการควบคุมและป้องกัน