การพัฒนาชุดตรวจสอบการผ่าเหล่าของยีนบีอาร์ซีเอวันสำหรับตรวจหาการผ่าเหล่าของยีนบีอาร์ซีเอวันในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และมะเร็งต่อมลูกหมากในพื้นที่ภาคใต้ของประเทศไทยโดยอาศัยเทคโนโลยีการวิเคราะห์ลำดับนิวคลีโอไทด์แบบใหม่และการแสดงออกของยีนบีอาร์ซีเอวันที่ผ่าเหล่า

Abstract

มะเร็งต่อมลูกหมากเป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยเป็นอันดับสองของโลก อุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตทั่วโลกของมะเร็งต่อมลูกหมากคือ 30.7 และ 7.7 ต่อจำนวนประชากร 100,000 คน ตามลำดับ โดยมีระยะรอดชีพ 5 ปี ของระยะต้นอยู่ที่ร้อยละ 96.8 และ 30 ของโรคระยะท้าย อุบัติการณ์ในประเทศไทยอยู่ที่ 14.6 ต่อจำนวนประชากร 100,000 คน ส่วนมะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยเป็นอันดับที่ 5 มีอุบัติการณ์ของการเกิดโรคอยู่ที่ 11.4 ต่อประชากรจำนวน 100,000 คน และมีอัตราการตายอยู่ที่ 5.4 ต่อประชากรจำนวน 100,000 คน มีอุบัติการณ์และมีอัตราการตายในประเทศไทยเป็นอันดับที่ 7 ปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมากและมะเร็งลำไส้นั้นมีหลายปัจจัย เช่น อายุ การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ ประวัติครอบครัวและชาติพันธุ์ การกลายพันธุ์ของยีนที่เกี่ยวข้องกับการซ่อมแซมดีเอ็นเอที่เกิดการเสียหาย เช่น ยีน BRCA1 นั้นมีความเกี่ยวข้องกับการเพิ่มขึ้นของอุบัติการณ์และความรุนแรงของโรค ในกรณีที่เกิดการกลายพันธุ์ของยีน BRCA1 จะทำให้กระบวนการซ่อมแซมดีเอ็นเอไม่สามารถเกิดขึ้นได้ นำไปสู่ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในการเกิดโรค โดยคนที่มีการกลายพันธุ์ในยีน BRCA1 มีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งทั้งสองชนิดเพิ่มขึ้น ความเข้าใจในบทบาทหน้าที่ของการกลายพันธุ์ของยีน BRCA1 ต่อการเกิดโรค การตอบสนองต่อรักษาและพยากรณ์โรครวมถึงการศึกษาความแปรผันของยีน BRCA1 ที่มีความจำเพาะต่อเซลล์มะเร็งต่อมลูกหมากและมะเร็งลำไส้ในผู้ป่วยแต่ละรายหรือแต่ละกลุ่มผู้ป่วยมีความสำคัญสำหรับการใช้ยาหรือคิดค้นยามุ่งเป้าเพื่อการรักษาอีกด้วย ปัจจุบันการพัฒนาการของเทคนิค Next-Generation Sequencing เพื่อศึกษาความแปรผันของยีน BRCA1 นั้นมีนัยสำคัญในการเข้าใจถึงจีโนมและยีนของเซลล์มะเร็ง การศึกษานี้ได้วิเคราะห์ข้อมูล Whole Exome Sequencing ของผู้ป่วย จำนวน 12 ราย เป็นผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมาก จำนวน 9 ราย และผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ จำนวน 3 ราย ปัจจุบันข้อมูลที่มีอยู่ ผู้ป่วย จำนวน 8 ราย จากทั้งสองประเภทของมะเร็งยังไม่มีเอกสารแจ้งรายละเอียด TNM stage มีเพียง จำนวน 5 ราย ที่มีรายละเอียดบ่งชี้ว่าเป็นมะเร็งระยะที่ 2A และ 4 จำนวน 2 และจำนวน 3 ราย ตามลำดับ นอกจากนี้ข้อมูลการสูบบุหรี่และการดื่มสุราและข้อมูลพื้นฐานอื่นๆ ยังคงมีจำกัด การศึกษาพบการกลายพันธุ์แบบ missense จำนวน 4 SNPs พบร่วมกันในจำนวน 8 จากจำนวน 12 ตัวอย่าง คือ rs799917 G>A, rs16942 T>C, rs16941 T>C และ rs1799966 T>C นอกจากนี้ยังพบการเกิด InDel เกิดขึ้นในจำนวน 9 ตัวอย่าง และเมื่อเปรียบเทียบกับการกลายพันธุ์กับการเกิด LOH ที่พบว่า ตัวอย่างจำนวน 5 ในจำนวน 12 คือ B0966, B2666, B3629, B6643 และ B9546 มีการเกิด LOH ขึ้นทั้งบริเวณ D17S855 และ D17S250 และมีการกลายพันธุ์ rs16941 T>C missense SNV เกิดขึ้นด้วย ความรู้เหล่านี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางประกอบการรักษาได้ รวมทั้งการหาตัวบ่งชี้ทางชีวภาพต่อการวินิจฉัยโรค พยากรณ์โรคและทำนายผลการรักษาโรค รวมทั้งการพัฒนายาทั้งในปัจจุบันและอนาคต