การพัฒนาโปรแกรมการบ่มเพาะความยืดหยุ่นทางจิตใจ และเป้าหมายในชีวิตเพื่อป้องกันการใช้สารเสพติดด้วยกระบวนการบำบัดผสมผสานการยอมรับและสร้างพันธะสัญญาและศิลปะการแสดงในเยาวชนในเขตภาคตะวันออก: การวิจัยแบบผสมผสาน

Abstract

ปัญหาสารเสพติดในเยาวชนเป็นปัญหาระดับนานาชาติ ซึ่งประเทศไทยปัญหาเหล่านี้ปรากฏให้เห็นอย่างต่อเนื่อง ในการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายของความยืดหยุ่นทางจิตใจ เป้าหมายในชีวิตและมุมมองการปรับตัว เพื่อข้ามผ่านอุปสรรคและปัญหาของเยาวชนระดับอุดมศึกษาที่ใช้สารเสพติด ประสบการณ์ชีวิตของผู้ปกครองของเยาวชนระดับอุดมศึกษาที่ใช้สารเสพติด ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมป้องกันการใช้สารเสพติด ความยืดหยุ่นทางจิตใจ และเป้าหมายในชีวิตของเยาวชน ระดับอุดมศึกษา แนวทางการป้องกันการใช้สารเสพติดในเยาวชน ตามมุมมองผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับเยาวชน ระดับอุดมศึกษาและพัฒนาโปรแกรมการบำบัดแบบผสมผสานการยอมรับและสร้างพันธะสัญญาและศิลปะการแสดง เพื่อบ่มเพาะความยืดหยุ่นทางจิตใจและเป้าหมายในชีวิตในเยาวชนระดับอุดมศึกษาในเขตภาคตะวันออก เครื่องมือในการเก็บข้อมูลเชิงประมาณ 12 แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์เชิงลึก เก็บข้อมูลโดยวิธีการศึกษาแบบผสมสาน กลุ่มตัวอย่างเป็นเยาวชนที่ใช้สารเสพติด จำนวน 11 คน เป็นผู้ปกครองเยาวชนที่ใช้สารเสพติด จำนวน 10 คน เยาวชนที่ไม่ใช้สารเสพติด จำนวน 450 คน ผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวข้องกับเด็กและเยาวชน จำนวน 10 คน วิเคราะห์ข้อมูลทั้งเชิงพรรณนาและสถิติ วิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) ที่ระดับค่านัยสำคัญทางสถิติ .05 ข้อมูลเชิงคุณภาพ วิเคราะห์โดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ความสามารถในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรค ความผูกพันในครอบครัว การรับรู้การสนับสนุนทางสังคมและพฤติกรรมการเสพติดเกม สามารถร่วมกันทำนายความแปรปรวนของพฤติกรรมป้องกันการใช้สารเสพติดของเยาวชนระดับอุดมศึกษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้ร้อยละ 30.40 2) ความภาคภูมิใจในตนเอง สามารถทำนายความแปรปรวนของความยืดหยุ่นทางเยาวชนระดับอุดมศึกษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้ร้อยละ 17.20 3) ความสามารถในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรค ความภาคภูมิใจในตนเอง การรับรู้การสนับสนุนทางสังคมและความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต สามารถร่วมกันทำนายความแปรปรวนของเป้าหมายในชีวิตของเยาวชนระดับอุดมศึกษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้ร้อยละ 36.00 4) ความหมายของความยืดหยุ่นในจิตใจสำหรับเยาวชนที่ใช้สารเสพติด หมายถึง การปล่อยวางด้านความรู้สึก ไม่จมหรือยึดติดกับปัญหาหรือความคิดบางอย่าง มีวิธีการปรับตัวต่อปัญหาและแรงกระทบ มีวิธีการจัดการกับปัญหาของตนเอง 5) ความหมายของเป้าหมายในชีวิต คือ การมีชีวิตที่สร้างสรรค์และมีคุณค่า การได้อยู่กับครอบครัว ให้ตัวเองใช้ชีวิตให้คุ้ม มีความสุข เอาตัวเองให้รอดจากโลกที่มันไม่ดี การพัฒนาทักษะให้ชำนาญแล้วตั้งเป้าหมายจากตรงนั้น 6) มุมมองการปรับตัวเพื่อข้ามผ่านอุปสรรคและปัญหา คือ 1. ใช้สารเสพติด 2. เปิดใจรับสิ่งใหม่ รับฟังคนอื่นๆ และ 3. การปลดปล่อยความคิดยึดติด 7) แนวทางการป้องกันการใช้สารเสพติดในเยาวชนตามมุมมองผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับเยาวชนระดับอุดมศึกษา 1. การดำเนินงานป้องกันยาเสพติดในเยาวชนบนพื้นฐานวิทยาศาสตร์งานวิจัย 2. การออกแบบกระบวนการเข้าหาเยาวชนโดยคำนึงถึงภูมิหลังของเยาวชน 3. การสนับสนุนทางสังคม หรือ จิตอาสา 4. สถานีชีวิตยามฉุกเฉินสำหรับเยาวชน 5. สร้างความรู้เรื่องยาเสพติดและทักษะทางสังคมในเยาวชน 6. พี่ดูแลน้อง : ตัวแบบทางสังคม 7.ส่งเสริมการเปิดใจยอมรับเพื่อเข้าสู่กระบวนการช่วยเหลือ และ 8. ส่งเสริมการสร้างเป้าหมายชีวิตในเยาวชน และ 8) โปรแกรมการบำบัดแบบผสมผสานการยอมรับและสร้างพันธะสัญญาและศิลปะการแสดงเพื่อบ่มเพาะความยืดหยุ่นทางจิตใจและเป้าหมายในชีวิตในเยาวชนระดับอุดมศึกษาในเขตภาคตะวันออก โปรแกรมนี้ออกแบบเป็นหลักสูตร 24 ชั่วโมง ใช้เวลา 4 วัน เป็นโปรแกรมเรียนรู้ต่อเนื่อง แบ่งเป็น 2 สัปดาห์ สัปดาห์ที่ 1 ใช้เวลา 2 วัน วันละ 6 ชั่วโมง ควรจัดเสาร์และอาทิตย์ โดยสัปดาห์ที่ 2 ใช้เวลา 2 วัน วันละ 6 ชั่วโมง ห่างจากสัปดาห์แรก 5 วัน ควรจัดเสาร์และอาทิตย์ ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า ควรสนับสนุนให้เยาวชนมีความยืดหยุ่นทางจิตใจ ช่วยให้มีเป้าหมายในชีวิตอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง