การพัฒนาศักยภาพและดำเนินการเครือข่ายการแพทย์ทางไกลแบบบูรณาการสำหรับการเข้าถึงบริการสุขภาพของชุมชนในพื้นที่ห่างไกลจังหวัดน่าน

Abstract

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสถานการณ์ ความต้องการด้านสมรรถนะระบบสุขภาพทางไกลของบุคลากรในเครือข่ายบริการสุขภาพพื้นที่ห่างไกลจังหวัดน่าน 2. ออกแบบและทดลองใช้โปรแกรมฝึกอบรมเพื่อพัฒนาสมรรถนะระบบสุขภาพทางไกลของบุคลากรในเครือข่ายบริการสุขภาพพื้นที่ห่างไกลจังหวัดน่าน 3. ประเมินผลการใช้โปรแกรมฝึกอบรมเพื่อพัฒนาสมรรถนะระบบสุขภาพทางไกล ใช้รูปแบบการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed methods study) โดยการประยุกต์รูปแบบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) เพื่อสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ร่วมกับรูปแบบการวิจัยดำเนินการ (Implementation Research) ในการทดลองนำโปรแกรมฝึกอบรมไปใช้ในบริบทของสถานการณ์จริงของพื้นที่ศึกษา ขั้นตอนการดำเนินงานวิจัยประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 การศึกษาสถานการณ์และประเมินความต้องการ ขั้นที่ 2 การออกแบบ พัฒนาและทดสอบโปรแกรมฝึกอบรม ขั้นที่ 3 ทดลองในบริบทของสถานการณ์จริง ขั้นที่ 4 การประเมินผล ขั้นที่ 5 สรุปการเรียนรู้ และเผยแพร่นวัตกรรม ผู้มีส่วนร่วมในการศึกษา ได้แก่ บุคลากรผู้ปฏิบัติงานประจำสุขศาลาพระราชทาน สุขศาลาร่วมใจ สถานบริการสาธารณสุขชุมชน (สสช.) โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) โรงพยาบาลชุมชน (รพช.) สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ (สสอ.) สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด (สสจ.) และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม แบบประเมินตามโปรแกรมฝึกอบรม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติพรรณนา ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและสร้างข้อสรุป ผลการศึกษาพบว่า หลักสูตรฝึกอบรมระบบสุขภาพทางไกล จำนวน 45 ชั่วโมงการเรียนรู้ มีบุคลากรผู้ผ่านการอบรมจำนวน 29 คน หลังการอบรมพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้และทักษะด้านระบบสุขภาพทางไกลเพิ่มขึ้น มีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนระดับมากที่สุด ผลต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพพบว่าในการฝึกอบรมมีจำนวนประชาชนเข้ารับบริการระบบสุขภาพทางไกลผ่านโปรแกรม สอน.บัดดี้ เพิ่มขึ้น จำนวน 157 ราย จาก 22 หน่วยบริการสุขภาพ ของ 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอบ่อเกลือ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอปัวและอำเภอเมืองน่าน หลักสูตรระบบสุขภาพทางไกลได้รับการขยายผลเป็นหลักสูตรร่วมกับวิทยาลัยชุมชนน่านและจัดทำเป็นบทเรียนออนไลน์บนเว็บไซต์ https://suksala-nan.com