การสังเคราะห์ข้อเสนอและออกแบบเชิงนโยบายการจัดตั้งหน่วยปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉินระดับสูงในองค์การบริหารส่วนจังหวัดที่ได้รับการถ่ายโอนภารกิจการบริการสุขภาพปฐมภูมิ

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และจัดทำแนวทางการจัดตั้งหน่วยปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉินระดับสูง (Advanced Life Support Unit : ALS) ในองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ที่รับถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ให้เป็นไปตามมาตรฐานของสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.) พร้อมทั้งศึกษาปัญหาและอุปสรรคที่อาจจะเกิดขึ้น ตลอดจนความพร้อมและความเหมาะสมของการบริหารหน่วยปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉินระดับสูงใน อบจ. ได้แก่ อบจ.ระยอง อบจ.เชียงใหม่ และอบจ.สงขลา การศึกษานี้ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงลึกตัวแทนหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง การสนทนากลุ่มผู้มีส่วนได้เสียในระดับพื้นที่ และการสํารวจความรอบรู้ด้านการแพทย์ฉุกเฉินของกลุ่มตัวอย่างประชาชน ผลการศึกษาพบว่า การจัดตั้งหน่วยปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉินระดับสูง มีความเหมาะสมสอดคล้องกับนโยบายของ อบจ.ระยอง อบจ.เชียงใหม่ และอบจ.สงขลา ตลอดจนสภาพบริบทเชิงพื้นที่และลักษณะความจําเป็นในการผสมผสานการดูแลผู้ป่วยแบบระยะยาวกับการดูแลผู้ป่วยในภาวะวิกฤติฉุกเฉิน ซึ่งเป็นไปตามโครงสร้างสังคมสูงวัยสมบูรณ์ (Aged Society) และการเปลี่ยนผ่านทางด้านระบาดวิทยา (Epidemiological Transition) และยังถือเป็นโอกาสสำหรับ รพ.สต.ถ่ายโอนในการยกระดับการบริการสุขภาพปฐมภูมิด้วยการบูรณาการการแพทย์ฉุกเฉินกับการบริการปฐมภูมิด้านอื่น และการดูแลผู้ป่วยระยะยาว ซึ่งจะเป็นการพลิกโฉมระบบสุขภาพปฐมภูมิของประเทศไทยและทำให้สามารถรองรับปรากฏการณ์สังคมสูงวัยและปัญหาสุขภาพด้านอื่นได้ อย่างไรก็ตาม หน่วยงานภาครัฐส่วนกลางโดยเฉพาะกระทรวงมหาดไทยยังต้องเร่งรัดการปรับปรุงกฎหมายและระเบียบว่าด้วยการบริหารงานบุคคลส่วนท้องถิ่นเพื่อให้ อบจ. สามารถจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินได้อย่างครอบคลุมและสมบูรณ์แบบ นอกจากนี้ สพฉ. กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น และสำนักงานคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นควรทำงานเชิงรุกให้มากขึ้นเพื่อเตรียมความพร้อม อบจ. สำหรับการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินซึ่งถือเป็นบริการสาธารณะใหม่ของ อบจ.