การพัฒนาแพลตฟอร์มระบบการจัดทำบัญชีรายจ่ายด้านยาแห่งชาติ (ระยะที่ 2)

Abstract

โครงการวิจัยการพัฒนาแพลตฟอร์มระบบการจัดทำบัญชีรายจ่ายด้านยาแห่งชาติ (ระยะที่ 2) เป็นโครงการที่สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ให้การสนับสนุนต่อจากระยะที่ 1 รายงานการศึกษาบัญชีรายจ่ายด้านยาแห่งชาติ ฉบับ พ.ศ. 2543 เสนอแนะให้ประเทศไทยมีระบบฐานข้อมูลด้านยาที่บูรณาการ สามารถสกัดข้อมูลที่จำเป็นสำหรับการออกรายงานบัญชีรายจ่ายด้านยาแห่งชาติอย่างต่อเนื่อง โครงการวิจัยการพัฒนาแพลตฟอร์มฯ ภายใต้การสนับสนุนของ สวรส. เห็นความจำเป็นต้องวิจัยพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ระยะหนึ่งจึงมีสร้างระบบกลไกการไหลของข้อมูลจำเป็นอย่างยั่งยืน วัตถุประสงค์ของโครงการระยะที่ 2 คือ 1) สร้างพิมพ์เขียวต้นแบบของแพลตฟอร์ม 2) ทดสอบความเป็นไปได้ของแหล่งข้อมูลดิจิทัล 3) สำรวจราคายาจากร้านยาเพื่อประเมินรายจ่ายของผู้บริโภค การวิจัยใช้วิธีวิจัยผสม การวิจัยเชิงคุณภาพโดยสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญในช่วงโซ่อุปทานระบบยา และการวิจัยเชิงปริมาณวิเคราะห์ข้อมูลดิจิทัลบางส่วนในระบบห่วงโซ่ การวิจัยระยะที่ 2 เริ่มด้วยการปรับความชัดเจนของกรอบผังห่วงโซ่อุปทานของการบริโภคยาและการไหลของข้อมูลจากงานระยะที่ 1 แยกเป็นสองผังคือ 1. ยาทั่วไป 2. ยาเสพติดและวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ผู้เชี่ยวชาญในห่วงโซ่ทั้งสองผังเป็นผู้ให้ข้อมูลเชิงลึก หลังจากสร้างความเข้าใจรวมถึงเป้าหมายการวิจัย จึงขอตัวอย่างแฟ้มข้อมูลดิจิทัลที่หน่วยงานดูแลเพื่อการทดสอบความเป็นไปได้เชิงปริมาณของรายจ่ายประเทศด้านยา ข้อค้นพบของการวิจัยระยะที่ 2 ได้นำเสนอต่อที่ปรึกษางานวิจัย และคณะกรรมการกำกับทิศชุดวิจัยด้านยาของ สวรส. ต่อเนื่องตลอดโครงการ ข้อเสนอแนะสำหรับโครงการต่อเนื่องระยะถัดไป ได้แก่ ความแม่นยำของรหัสยา (ATC/GTIN/IDMP/TMT), ปริมาณการบริโภค (tablet/capsule/แผง/กล่อง), ราคา (ผู้ผลิต/ผู้ค้าส่ง/ผู้บริโภค/เบิกจ่ายของกองทุน) ของแต่ละชั้นการกระจาย [tier 1 (ผู้ผลิต/ผู้นำเข้า), tier 2 (สายส่ง), tier 3 (ผู้ค้าส่ง), tier N-1 (โรงพยาบาล/คลินิก/ร้านยา/ร้านชำ), tier N (ผู้บริโภค)] ต้องระมัดระวังอย่างยิ่งเมื่อเชื่อมต่อข้อมูลเป็นระดับประเทศ จึงจะได้รายงานบัญชีรายจ่ายด้านยาแห่งชาติที่น่าเชื่อถือ