ทบทวนวรรณกรรมธรรมาธิบาลในระบบสุขภาพ

Abstract

ด้วยเป้าหมายหลักของการพัฒนาระบบสุขภาพไทย คือ การมีธรรมาภิบาลในการจัดการระบบสุขภาพให้สมดุล และยั่งยืน เพื่อให้ประชาชนมีสุขภาพแข็งแรงและมีสุขภาวะที่ดี การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาสถานการณ์ปัจจุบันของธรรมาภิบาลระบบสุขภาพ คณะผู้รายงานจึงทำการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ปัญหา อุปสรรค และวางแนวทางการวิจัยต่อไป ทำการศึกษา แบ่งธรรมาภิบาลสุขภาพเป็น 10 องค์ประกอบ คือ หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักความมีส่วนร่วม หลักสำนึกรับผิดชอบ หลักความคุ้มค่า การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ การพัฒนาองค์กรแห่งการเรียนรู้ การบริหารจัดการและเทคโนโลยีสารสนเทศ วิเคราะห์ตัวอย่างเป็นระดับมหัพภาคและจุลภาค และพิจารณาบริการสาธารณสุขเป็นกระบวนการตั้งแต่การนำเข้า กระบวนการ ผลผลิต และผลลัพธ์ซึ่งอยู่ภายใต้สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง รวมทั้งผู้ที่มีบทบาทในกระบวนการทั้งหมด จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่า ยังมีปัญหาในทุกองค์ประกอบของธรรมาภิบาล ดังนั้นถ้ามีการแก้ปัญหาในองค์ประกอบธรรมาภิบาลดังกล่าว ก็จะนำมาซึ่งผลผลิตคือ ได้บริการที่มีคุณภาพและเพียงพอ ประชาชนมีความพึงพอใจ และมีผลลัพธ์คือ การมีสุขภาพแข็งแรง และการมีสุขภาวะที่ดีของประชาชนอย่างยั่งยืน จากการศึกษาธรรมาภิบาลระบบสุขภาพทั้งในและต่างประเทศ พบว่าธรรมาภิบาลเป็นปัจจัยหนึ่งของระบบสุขภาพในการนำมาใช้ต้องปรับให้เหมาะกับการใช้ในทุกระดับ รวมทั้งสามารถตรวจสอบได้ ปัญหาที่พบในการทบทวนวรรณกรรมด้านการศึกษาธรรมาภิบาลระบบสุขภาพของไทยพบว่ายังขาดงานวิจัยอย่างมาก โดยเฉพาะงานวิจัยเชิงคุณภาพและการศึกษาเปรียบเทียบกับต่างประเทศ