บทคัดย่อ
ในการศึกษาวิจัยเรื่องการใช้กระบวนการสันติวิธีและการจัดการความขัดแย้งในระบบการแพทย์และสาธารณสุข ได้ให้ความสนใจถึงที่มาของความขัดแย้งและการจัดการความขัดแย้งที่ปรากฏ ซึ่งผลของการศึกษาแสดงให้เห็นว่า ความรู้ทางการแพทย์แผนปัจจุบันที่สถาปนาขึ้นเหนือกว่าความรู้การแพทย์แผนอื่น และการจัดระบบโครงสร้างความสัมพันธ์ที่ทําให้บุคลากรทางการแพทย์มีอํานาจเหนือคนไข้ สร้างโอกาสให้เกิดการใช้อํานาจที่ไม่เหมาะสมและไม่เท่าเทียม อันนํามาซึ่งความขัดแย้ง อีกประการหนึ่ง ความขัดแย้งเกิดขึ้นอันเนื่องมาจากการกระจายทรัพยากรทางสาธารณสุขอย่างขาดความเป็นธรรม ทั้งในแง่งบประมาณและบุคลากร ส่งผลให้คนที่อยู่ห่างไกลไม่อาจเข้าถึงทรัพยากรได้ ทําให้บุคลากรทางการแพทย์ต้องรับภาระการดูแลประชาชนมากกว่าปกติ ซึ่งในระยะยาวอาจส่งผลให้เกิดความผิดพลาดในการรักษาได้ง่าย และยังผลให้เกิดการขาดแคลนแพทย์ในชนบทตามมา จะเห็นได้ว่าในระบบการทํางาน เมื่อเกิดความขัดแย้งขึ้นในหน่วยงาน วิธีการจัดการความขัดแย้งที่ใช้อํานาจในการแก้ปัญหา ย่อมส่งผลกระทบต่อการทํางานขององค์กรในระยะยาว ในทางกลับกันหากเป็นการใช้แนวทางสันติวิธีเพื่อจัดการปัญหาร่วมกันมักจะบังเกิดผลทําให้มีการแก้ปัญหาและเกื้อกูลผู้ที่เข้ามาเกี่ยวข้องมากกว่าการจัดการความขัดแย้งแบบใช้อํานาจ ในระบบงานบริการทางการแพทย์ที่มีปัญหาความขัดแย้งไม่เฉพาะแต่การรักษาคนไข้ที่ผิดพลาดเท่านั้น หากยังคงเกี่ยวโยงถึงงานบริการอื่นๆ ในระบบบริการ การสื่อสารกับผู้รับบริการหากไม่มีการจัดการที่เหมาะสม ปัญหาความขัดแย้งก็อาจขยายตัวส่งผลเสียต่อองค์กรได้ หลายหน่วยงานได้มีการเตรียมความพร้อมด้วยการนําแนวทางสันติวิธีมาใช้เพื่อป้องกันปัญหาความขัดแย้ง ด้วยการดูแลเอาใจใส่ผู้มารับบริการตั้งแต่ต้น และหากเกิดความขัดแย้งขึ้นก็มีการจัดการที่เหมาะสม บางหน่วยงานได้ทํางานเชิงรุกด้วยการทํางานป้องกันโรค และการพัฒนาปฏิสัมพันธ์ต่อชุมชนโดยร่วมกับชุมชนดูแลสุขภาพอันเป็นส่วนสําคัญในการพัฒนาสันติสุขภาวะร่วมกันระหว่างหน่วยงานบริการทางการแพทย์และชุมชนให้เกิดความยั่งยืน
