ประสิทธิผลของรูปแบบการจัดคลินิกบริการผู้ป่วยเบาหวานในการลดภาวะแทรกซ้อนทางไต โรงพยาบาลบึงกาฬ

Abstract

การวิจัยย้อนหลังเชิงพรรณนาเพื่อศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการจัดคลินิกบริการผู้ป่วยเบาหวานในโรงพยาบาลบึงกาฬ ในด้านการลดภาวะแทรกช้อนทางไต ซึ่งได้จัดทำโครงการสร้างเครือข่ายการคัดกรองและตรวจรักษาโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง อำเภอบึงกาฬ ออกตรวจผู้ป่วยที่สถานีอนามัยใกล้บ้าน เป็นเวลา 2 ปี โดยศึกษาข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในช่วงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2549 ถึงพฤษภาคม พ.ศ. 2551 และคำนวณค่าอัตราการกรองของโกลเมอรูลัสด้วยสมการ MDRD นำเสนอข้อมูลในรูปค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และผลการทคสอบทีจับคู่ค่าความแตกต่างของค่าอัตราการกรองของโกลเมอรูลัสก่อน-หลังดำเนินการ จากผู้ป่วยเบาหวานทั้งหมด 1.970 คน สามารถเก็บรวบรวมค่าครีอะทินีนซึ่งวัดเมื่อเริ่มดำเนินโครงการสร้างเครือข่ายการคัดกรองและตรวจรักษาโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง อำเภอบึงกาฬ กับเมื่อดำเนินโครงการไปแล้ว 1-2 ปี 916 คน เป็นหญิง 668 ราย (ร้อยละ 73) คำนวณค่าอัตราการกรองของโกลเมอรูลัส พบผู้ป่วยที่มีอัตราการกรองของโกลเมอรูลัสเพิ่มขึ้นมีจำนวน 580 คน (ร้อยละ 63.3) ค่าเฉลี่ยของอัตราการกรองของโกลเมอรูลัสหลังทำโครงการ (60.9 มล./นาที) มากกว่าก่อนทำโครงการ (55.5 มล./นาที) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ค่าพี่<0.001) ระยะของโรคไตเรื้อรังมีแนวโน้มกลับไปสู่ระยะที่ดีขึ้น การประเมินผลการดำเนินโครงการจัดรูปแบบคลินิกเบาหวานโดยการตรวจผู้ป่วยยังสถานีอนามัยใกล้บ้านของโรงพยาบาลบึงกาฬ ในด้านการลดภาวะแทรกซ้อนทางไต แม้จะไม่สามารถสรุปได้ว่าการลดลงของภาวะแทรกซ้อนทางไตของผู้ป่วยเบาหวานเป็นผลโดยตรงของโครงการ แต่โดยภาพรวมแล้วผู้ป่วยเบาหวานมีอัตราการกรองของโกลเมอรูลัสเพิ่มขึ้น และมีการเปลี่ยนแปลงของระยะโรคไตเรื้อรังไปในทางที่ดีขึ้น