ประชากรวัณโรคอำเภอราษีไศล แนวโน้มการดูแลรักษาผู้ป่วยวัณโรค อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ

Abstract

การศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วยวัณโรค และแนวโน้มการดูแลรักษาผู้ป่วยวัณโรคในอำเภอราษีไศล เพื่อทราบถึงสถานการณ์แนวโน้ม ตลอดจนข้อมูลที่เกี่ยวกับผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ มาเปรียบเทียบกับการดำเนินงานของคลินิกวัณโรคอำเภอราษีไศลรอบหลายปีที่ผ่านมา เพื่อนำไปสู่การวางแผนในการควบคุมโรคของพื้นที่ในระยะยาว โดยเก็บรวบรวมจากกลุ่มตัวอย่างทั้งในลักษณะการสัมภาษณ์ข้อมูลเชิงลึก และข้อมูลจากทะเบียนรายงาน ในกลุ่มผู้ป่วยวัณโรคที่มาขึ้นทะเบียนและรักษาพยาบาลที่โรงพยาบาลราษีไศล ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2548 – 30 กันยายน 2549 จำนวน 134 คน (จากจำนวนผู้ป่วยทั้งหมด 148 คน) ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างร้อยละ 64.2 เป็นชาย ร้อยละ 40.3 มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ร้อยละ 88.1 มีการศึกษาระดับชั้นประถม ร้อยละ 71.19 มีอาชีพทำนา ร้อยละ 70.1 เคยฉีดวัคซีนบีซีจี ร้อยละ 11.2 เป็นโรคเบาหวาน ร้อยละ 1.5 เป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีประวัติอาศัยร่วมบ้าน และใกล้ชิดผู้ป่วยวัณโรคมาก่อนถึงร้อยละ 70.1 พฤติกรรมการดูแลตนเองและการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อของผู้ป่วยพบว่ายังปฏิบัติตัวไม่ถูกต้อง คือ ผู้ป่วยวัณโรคปอด ร้อยละ 46.8 ไม่สวมผ้าคลุมปากจมูก ร้อยละ 36.7 ไม่มีการกำจัดเสมหะที่ถูกวิธี ร้อยละ 33.6 ไม่แยกที่นอนของใช้ขณะเริ่มรักษา และร้อยละ 35.8 ไม่แยกภาชนะบริโภคอาหาร ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลการตรวจเสมหะผู้สัมผัสผู้ป่วยวัณโรคคลินิกวัณโรคของอำเภอราษีไศล ซึ่งมีการตรวจน้อยมาก ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการแพร่เชื้อวัณโรคระหว่างผู้ป่วยกับผู้ที่อาศัยอยู่ในบ้านเดียวกัน จากการศึกษาครั้งนี้ได้ข้อคิดว่าการควบคุมวัณโรคให้ได้ผลอย่างมีประสิทธิภาพนั้น จะใช้เฉพาะการรักษาผู้ป่วยอย่างมีประสิทธิภาพอย่างเดียวคงไม่เพียงพอ จะต้องมีการเร่งค้นหากลุ่มที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อวัณโรคให้ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะผู้สัมผัสผู้ป่วยวัณโรคในบ้านเดียวกัน เพื่อจะได้นำมาบำบัดรักษาก่อนที่จะแพร่กระจายเชื้อไปยังบุคคลที่ใกล้เคียงต่อไป ตลอดจนต้องใส่ใจเกี่ยวกับพฤติกรรมการดูแลตนเอง และการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ เพื่อให้การควบคุมโรคเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ