บทคัดย่อ
เอดส์เป็นปัญหาสาธารณสุขที่มีความสำคัญที่สุดปัญหาหนึ่งของประเทศไทย เพราะยังคงมีความชุกอยู่ในระดับสูง แม้ว่าอัตราอุบัติการที่พบผู้ป่วยรายใหม่จะลดลง จากรายงานการเฝ้าระวังโรคของสำนักวัณโรค โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และโรคเอดส์กระทรวงสาธารณสุขเมื่อเดือนกรกฎาคมปีพ.ศ. 2552 พบว่ามีผู้ป่วยเอดส์ทั้งประเทศ 352,424 ราย และมีผู้เสียเสียชีวิต 94,931 ราย โดยพบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอายุอยู่ระหว่าง 20-44 ปีซึ่งเป็นวัยทำงาน (1) ทุกภาคส่วนในสังคมได้พยายามเข้ามามีส่วนร่วมที่จะดำเนินการป้องกันและไขปัญหาที่เกิดขึ้นจากโรคเอดส์ภายใต้กลวิธีการดำเนินงานที่หลากหลาย และครอบคลุมยังกลุ่มเป้าหมายต่างๆ ให้ทั่วถึง โดยเฉพาะกลุ่มศาสนาที่มีการดำเนินการในกลุ่มแกนนำพระนิสิตที่กำลังศึกษาในมหาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อให้เกิดทัศนคติในทางที่ดีต่อผู้ติดเชื้อและสามารถทำงานในด้านการป้องกันและให้กำลังใจผู้ติดเชื้อโดยการทำงานเพื่อร่วมกับภาคีเครือข่ายที่ทำงานเกี่ยวข้อง สำหรับการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ในกลุ่มศาสนานั้น มีโครงการที่ดำเนินงานในกลุ่มศาสนาพุทธและมุสลิม ในการดำเนินงานดังกล่าวมีองค์กรผู้นำศาสนาของทั้งสองศาสนาเป็นแกนนำในการขับเคลื่อนไปยังกลุ่มเป้าหมาย โดยการดำเนินงานในกลุ่มศาสนาพุทธนั้นให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างความรู้และทัศนคติที่ถูกต้องเกี่ยวกับเชื้อเอชไอวีและเอดส์ให้กับกลุ่มพระนิสิตที่ศึกษาในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เพื่อที่จะได้นำประสบการณ์การเรียนรู้ไปขยายผลสู่เพื่อนพระด้วยกันและสู่ชุมชน เพื่อร่วมในกิจกรรมการรณรงค์ป้องกันการติดเชื้อเอดส์และสร้างทัศนคติที่ถูกต้องต่อผู้ติดเชื้อ ลดการรังเกียจและตีตราทางสังคมต่อไป ซึ่งทั้งสองโครงการมีระยะเวลาดำเนินการเริ่มตั้งแต่ 1 พฤษภาคม 2551 เป็นต้นมา ซึ่งณ. ปัจจุบันระยะเวลาในการดำเนินงานของทั้งสองโครงการใกล้จะสิ้นสุดลงแล้ว ดังนั้นจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการประเมินผลการดำเนินงานของโครงการดังกล่าว ทั้งนี้ก็เพราะการประเมินผลโครงการ (Program Evaluation) เป็นกระบวนการหนึ่งที่สำคัญในขั้นตอนของการดำเนินงานด้านสุขภาพ เพื่อทำให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในโครงการได้ทราบถึงผลลัพธ์และความสำเร็จที่เกิดขึ้น รวมทั้งปัญหาและอุปสรรคที่มีต่อการดำเนินงานตั้งแต่เริ่มต้นจนสิ้นสุดการดำเนินงาน (2) ทั้งนี้เพื่อใช้เป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์กลวิธีและรูปแบบของการดำเนินงานในขั้นต่อๆ ไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถสนองตอบปัญหาและความต้องการของกลุ่มเป้าหมายได้อย่างถูกต้อง และทันต่อเหตุการณ์ วัตถุประสงค์การประเมินเพื่อประเมินผลการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ในกลุ่มศาสนา โดยอาศัยกระบวนการประเมินผลตามแนวคิด CIPP Model ของ Stufffle Beams ประกอบด้วยการประเมินบริบทของโครงการ (Context) ปัจจัยนำเข้า (Input) กระบวนการดำเนินงาน (Process) และผลลัพธ์ที่ได้(Outcome) ที่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ตัวชี้วัด และกลุ่มเป้าหมายที่ได้กำหนดไว้ในแผนการดำเนินงานของแต่ละโครงการ