บทคัดย่อ
ภาวะน้ำหนักเกิน (Overweight) และโรคอ้วนเป็นสาเหตุของโรคเรื้อรังสำคัญหลายชนิดที่ก่อให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจเป็นจำนวนมาก ความชุกของโรคอ้วนในประชากรไทยมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ในปี พ.ศ. 2547 ภาวะน้ำหนักและโรคอ้วนนั้นจัดเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญลำดับที่ 6 ที่ก่อให้เกิดภาระโรคมากที่สุดในประเทศไทย อย่างไรก็ตามยังไม่พบการศึกษาที่ประเมินค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในประชากรไทย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลกระทบด้านค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในประเทศไทยในปี พ.ศ.2552 โดยเริ่มต้นจากการคำนวณสัดส่วนของการเกิดโรคต่างๆจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน (Obesity attributable fractions, OAFs) ซึ่งต้องใช้ข้อมูลความชุกของภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในประชากรไทย และค่าความเสี่ยงสัมพัทธ์ (Relative Risk) ของการเกิดโรคต่างๆ จากนั้นจึงทำการคำนวณจำนวนผู้ป่วยในแต่ละโรคที่มีสาเหตุจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนโดยนำสัดส่วนข้างต้นคูณกับจำนวนผู้ป่วยโรคดังกล่าวทั้งหมดในประเทศไทยในปีที่ศึกษา แล้วจึงคำนวณค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพเนื่องจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนโดยนำจำนวนผู้ป่วยที่เป็นโรคต่างๆซึ่งมีสาเหตุจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนคูณด้วยต้นทุนต่อหน่วยของการรักษา จากการศึกษาพบว่าค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เกิดขึ้นจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในปี พ.ศ. 2552 มีมูลค่าสูงถึง 5,580.8 ล้านบาท โดยจำแนกเป็นค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการรักษาในแผนกผู้ป่วยนอก 847.4 ล้านบาท และในแผนกผู้ป่วยใน 4,733.4 ล้านบาท ทั้งนี้โรคที่ก่อให้เกิดค่าใช้จ่ายมากที่สุด 3 ลำดับแรกได้แก่ โรคเบาหวาน(3,386.6 ล้านบาท) โรคหัวใจขาดเลือด(1,070.5 ล้านบาท) และโรคมะเร็งลำไส้และเร็คตัม (377.2 ล้านบาท) ผลการศึกษานี้ยืนยันอย่างเป็นรูปธรรมที่ชัดเจนว่าภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนส่งผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพเป็นจำนวนมหาศาล ทั้งนี้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้ความสำคัญในการวางแผนนโยบายหรือกำหนดมาตรการเพื่อลดความชุกของโรคอ้วนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นต่อไป
บทคัดย่อ
Overweight and obesity are associated with several chronic diseases. Economic costs attributable
to overweight and obesity are substantial. In Thailand, the prevalence of overweight and obesity is increasing
rapidly. It was also found that overweight and obesity were the 6th leading risk factor attributable
to Disability-Adjusted Life Year (DALY) loss in Thailand in 2004. However, there had never before
been a study which examined health-care costs due to overweight and obesity in Thailand.
This study is aimed at estimating the health-care costs attributable to overweight and obesity in
Thailand in the year 2009, employing the overweight and obesity-attributable fractions (OAFs), which are
generally defined as the proportion of a disease in a population that is attributable to overweight and
obesity. OAFs were calculated for each disease associated with overweight and obesity. OAFs can be
calculated from the prevalence of overweight and obesity and relative risk of each disease. The number of
patients in each disease category attributable to overweight and obesity was then calculated as the product
of OAFs and the total number of patients with that disease in 2009. The health-care costs of overweight
and obesity were further estimated by multiplying the number of patients in each disease category
attributable to overweight and obesity by the unit cost of treatment.
Health-care costs attributable to overweight and obesity in this study were estimated at 5,580.8 million
baht (i.e. out-patient department = 847.4 million baht and in-patient department = 4,733.4 million
baht). The top three leading causes of health-care costs were diabetes mellitus (3,386.6 million baht),
ischemic heart disease (1,070.5 million baht) and colon and rectal cancer (377.2 million baht), respectively.
The findings clearly confirmed that the economic impacts of overweight and obesity on health-care
costs in Thailand were substantial. More effective policies/interventions aimed at reducing the prevalence
of obesity should be implemented.
