ผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในประเทศไทย

Abstract

ภาวะน้ำหนักเกิน (Overweight) และโรคอ้วนเป็นสาเหตุของโรคเรื้อรังสำคัญหลายชนิดที่ก่อให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจเป็นจำนวนมาก ความชุกของโรคอ้วนในประชากรไทยมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ในปี พ.ศ. 2547 ภาวะน้ำหนักและโรคอ้วนนั้นจัดเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญลำดับที่ 6 ที่ก่อให้เกิดภาระโรคมากที่สุดในประเทศไทย อย่างไรก็ตามยังไม่พบการศึกษาที่ประเมินค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในประชากรไทย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลกระทบด้านค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในประเทศไทยในปี พ.ศ.2552 โดยเริ่มต้นจากการคำนวณสัดส่วนของการเกิดโรคต่างๆจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน (Obesity attributable fractions, OAFs) ซึ่งต้องใช้ข้อมูลความชุกของภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในประชากรไทย และค่าความเสี่ยงสัมพัทธ์ (Relative Risk) ของการเกิดโรคต่างๆ จากนั้นจึงทำการคำนวณจำนวนผู้ป่วยในแต่ละโรคที่มีสาเหตุจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนโดยนำสัดส่วนข้างต้นคูณกับจำนวนผู้ป่วยโรคดังกล่าวทั้งหมดในประเทศไทยในปีที่ศึกษา แล้วจึงคำนวณค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพเนื่องจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนโดยนำจำนวนผู้ป่วยที่เป็นโรคต่างๆซึ่งมีสาเหตุจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนคูณด้วยต้นทุนต่อหน่วยของการรักษา จากการศึกษาพบว่าค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เกิดขึ้นจากภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในปี พ.ศ. 2552 มีมูลค่าสูงถึง 5,580.8 ล้านบาท โดยจำแนกเป็นค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการรักษาในแผนกผู้ป่วยนอก 847.4 ล้านบาท และในแผนกผู้ป่วยใน 4,733.4 ล้านบาท ทั้งนี้โรคที่ก่อให้เกิดค่าใช้จ่ายมากที่สุด 3 ลำดับแรกได้แก่ โรคเบาหวาน(3,386.6 ล้านบาท) โรคหัวใจขาดเลือด(1,070.5 ล้านบาท) และโรคมะเร็งลำไส้และเร็คตัม (377.2 ล้านบาท) ผลการศึกษานี้ยืนยันอย่างเป็นรูปธรรมที่ชัดเจนว่าภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนส่งผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพเป็นจำนวนมหาศาล ทั้งนี้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรให้ความสำคัญในการวางแผนนโยบายหรือกำหนดมาตรการเพื่อลดความชุกของโรคอ้วนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นต่อไป