ทัศนคติ อุปสรรค และแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับการประยุกต์หลักความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขในเวชปฏิบัติของแพทย์ไทย

Abstract

ความคุ้มค่าในการใช้ทรัพยากรทางการแพทย์เป็นสิ่งที่ถูกคำนึงถึงเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ในระบบประกันสุขภาพของประเทศไทย การวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขเป็นหลักการหนึ่งที่ช่วยในการวางแผนการจัดสรรทรัพยากรทางการแพทย์ให้มีประสิทธิภาพ แต่ข้อมูลในเรื่องการประยุกต์ใช้หลักความคุ้มค่าในระดับเวชปฏิบัตินั้นกลับมีอยู่น้อยมาก วัตถุประสงค์ของงานวิจัยชิ้นนี้จึงเพื่อศึกษาทัศนคติของแพทย์เกี่ยวกับเรื่องความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ การควบคุมราคาของบริการสุขภาพ อุปสรรคในการประยุกต์ใช้ และแหล่งข้อมูลที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจในเวชปฏิบัติ การศึกษานี้เป็นการสำรวจแบบภาคตัดขวางโดยใช้แบบสอบถามเกี่ยวกับทัศนคติของแพทย์ในเรื่องความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ในเวชปฏิบัติ ประชากรเป้าหมายคือแพทย์ทั้งหมดที่ปฏิบัติงานที่โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานีในช่วงเวลาระหว่างวันที่ 12 ถึง 26 มีนาคม 2555 จำนวน 140 คน แบบสอบถามประกอบด้วยสามส่วนหลัก ได้แก่ ทัศนคติของแพทย์เกี่ยวกับการควบคุมราคาของบริการสุขภาพ อุปสรรคในการประยุกต์เรื่องความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ในเวชปฏิบัติ และแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจในเวชปฏิบัติ ผลการวิจัยจากกลุ่มตัวอย่างที่ตอบแบบสอบถามคิดเป็นร้อยละ 52.1 ของแพทย์ทั้งหมดในโรงพยาบาล พบว่าทัศนะคติของแพทย์ร้อยละ 68.5 เห็นด้วยว่าควรมีการพิจารณาเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขประกอบการตัดสินใจทางเวชปฏิบัติ ซึ่งแพทย์ส่วนใหญ่คิดเป็นร้อยละ 76.7 เห็นด้วยกับการควบคุมราคาในระบบประกันสุขภาพในปัจจุบัน อุปสรรคหลักของการใช้เศรษฐศาสตร์สาธารณสุขในการตัดสินใจในเวชปฏิบัติ คือ 1) สังคมไม่เต็มใจยอมรับในเรื่องเกี่ยวกับทรัพยากรทางการแพทย์ที่มีอยู่อย่างจำกัด และ 2) ความคาดหวังในเรื่องบริการทางการแพทย์ที่มากเกินกว่าระบบสาธารณสุขจะแบกรับได้ ผลการวิจัยได้แสดงถึงแหล่งข้อมูลที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของแพทย์คือ Clinical practice guideline คิดเป็นร้อยละ 96 นอกจากนี้ข้อมูลจากแหล่งเดียวกันที่นำเสนอด้วยวาจาจะได้รับความสนใจมากกว่าในรูปแบบการเขียน การพิจารณาใช้ข้อมูลด้านความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ในการตัดสินใจทางเวชปฏิบัติสามารถช่วยปรับปรุงการจัดสรรทรัพยากรในระบบสาธารณสุขของไทยให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นได้ ข้อมูลจากงานวิจัยนี้สามารถนำมาประยุกต์เป็นแนวทางในการสร้างนโยบายเพื่อส่งเสริมการใช้ทรัพยากรด้านสาธารณสุขอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป