ฟลูออไรด์ในน้ำบริโภคกับฟันตกกระ และการแก้ไขปัญหาแบบมีส่วนร่วมกับชุมชน ในเขตอำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา

Abstract

การศึกษาทำในช่วงเดือนกรกฎาคม – ธันวาคม 2549 มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำบริโภคกับความชุกของสภาพฟันตกกระและฟันผุ ในเด็กนักเรียนระดับประถมศึกษาในเขตอำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา เพื่อใช้เป็นฐานข้อมูลในการทำงานแบบบูรณาการมีส่วนร่วมกับชุมชนในการแก้ไขปัญหาฟันตกกระ โดยการตรวจหาปริมาณฟลูออไรด์ในตัวอย่างน้ำบริโภค 426 ตัวอย่าง สุ่มเก็บจาก 87 หมู่บ้าน หมู่บ้านละ 5 ตัวอย่าง และสำรวจสภาพฟันตกกระและฟันผุในเด็กนักเรียน 2,281 คน ครอบคลุมทุกโรงเรียนในพื้นที่ที่ศึกษา การวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติใช้ไฆสแควร์ การทดสอบที และ Anova จากการสำรวจพบฟลูออไรด์ในน้ำบริโภคในปริมาณสูงกว่ากำหนดมาตรฐานใน 13 หมู่บ้าน ส่วนใหญ่อยู่ในเขตตำบลบ้านช่อง และบางส่วนของตำบลเขาหินซ้อน ตำบลหนองยาว และตำบลท่าถ่าน ซึ่งพื้นที่ที่มีปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำบริโภคสูงพบเด็กฟันตกกระร้อยละ 35.9 ปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำบริโภคสัมพันธ์กับความชุกของฟันตกกระอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ค่าพี = 0.000) ในพื้นที่ที่มีปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำบริโภคสูงยังพบค่าเฉลี่ยของฟันผุสูงกว่าพื้นที่ที่มีปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำบริโภคต่ำด้วย ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าสนใจที่จะศึกษาต่อไปว่าเกิดจากปัจจัยใด เมื่อนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษามาใช้ในกระบวนการประชาคมหมู่บ้านในพื้นที่ที่มีปริมาณฟลูออไรด์สูง เพื่อให้ประชาชนได้รับรู้ปัญหา ค้นหาปัจจัยที่เกี่ยวข้อง และร่วมกันตัดสินใจเลือกวิธีการแก้ไขปัญหาที่เหมาะสมกับตนเอง เป็นการบูรณาการการทำงานเพื่อให้เกิดความยั่งยืนในการแก้ไข ได้แนวทางดังนี้ การรณรงค์ให้ประชาชนบริโภคน้ำฝนแทนน้ำประปาหรือบาดาลเป็นหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขและผู้นำชุมชน องค์การบริหารส่วนตำบลให้การสนับสนุนงบประมาณในการหาแหล่งน้ำดิบใหม่สำหรับทำน้ำประปา ปรับปรุงถังเก็บน้ำฝนในโรงเรียน และสร้างถังเก็บน้ำฝนสำหรับใช้ในชุมชน ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องทำหน้าที่ตรวจเฝ้าระวัง รายงานสถานการณ์โรค และสนับสนุนด้านวิชาการ