การมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันและควบคุมปัญหาสารเสพติด ต.ป่าตาล อ.ขุนตาล จ.เชียงราย

Abstract

การใช้สารเสพติดในชุมชนเป็นปัญหาทางสังคมในปัจจุบันที่นับวันยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้นก่อผลกระทบทั้งในครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ การป้องกันและการแก้ปัญหาดังกล่าวที่ไม่มีประสิทธิภาพ อาจนำไปสู่ปัญหาทางสังคมตามมาอีกมากมาย ฉะนั้นการมีส่วนร่วมของชุมชนในการต่อสู้กับปัญหาการแพร่ระบาดของสารเสพติดจึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาและรูปแบบวิธีการเพื่อใช้ในการป้องกันและควบคุมปัญหาโดยเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน โดยทำการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้นำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ผู้ปกครองและเยาวชน ในพื้นที่หมู่ที่ 5,9 และ 11 ตำบลป่าตาล อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย รวม 150 คน ทีมวิจัยร่วมกับชุมชนวิเคราะห์สภาพปัญหาแบบมีส่วนร่วม (AIC) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกตแบบมีส่วนร่วม และการสนทนากลุ่ม ดำเนินการวิจัยตั้งแต่ ตุลาคม 2543 ถึงกุมภาพันธ์ 2545 การศึกษาสภาพปัญหาการติดสารเสพติดของหมู่บ้านที่ศึกษาพบมีผู้ติดสารเสพติด 40 ราย มีการจำหน่ายยาบ้าในชุมชนทั้ง 3 แห่ง ชุมชนทั้ง 3 แห่ง ได้สร้างมาตรการและกฎระเบียบหมู่บ้านโดยผ่านการประชุมของหมู่บ้าน เพื่อใช้ในการป้องกันและควบคุมปัญหาสารเสพติด ภายหลังการดำเนินงานแก้ไขตามมาตรการที่กำหนดไว้อย่างต่อเนื่อง พบสภาพปัญหายาเสพติดในหมู่บ้านทั้ง 3 แห่งลดลงอย่างมาก การมีส่วนร่วมของชุมชนเป็นสิ่งจำเป็นที่จะต้องพัฒนาให้เข้มแข็งและกระทำอย่างต่อเนื่องเพื่อความยั่งยืนของความสำเร็จในการควบคุมการแพร่ระบาดของสารเสพติดในชุมชน