บทคัดย่อ
งานวิจัยที่ผ่านมาได้ศึกษาเกี่ยวกับต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการแพทย์ของผู้ป่วยในในประเทศไทย กระนั้นก็ตาม ยังไม่มีการศึกษาที่วิเคราะห์เกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อต้นทุนส่วนนี้ วัตถุประสงค์ของการวิจัยนี้เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการแพทย์ของผู้ป่วยในที่มารับบริการที่โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี
การวิจัยนี้ใช้การศึกษาแบบสำรวจภาคตัดขวาง โดยเก็บข้อมูลจากผู้ป่วยในที่เข้ารับบริการในโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี จำนวน 301 คน ระหว่างวันที่ 8 พฤษภาคม ถึง 5 กันยายน พ.ศ.2555 ข้อมูลต้นทุนค่าเดินทางผู้ป่วยและต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการแพทย์ของผู้ดูแลต่อวัน คิดจากปีฐาน พ.ศ.2555 การศึกษายังวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการแพทย์และปัจจัยต่างๆ ได้แก่ แผนกที่เข้ารับการรักษา เพศ กลุ่มอายุ ภูมิลำเนาและสาเหตุของการเข้ารับการรักษาว่าเป็นโรคเรื้อรังหรือไม่เรื้อรัง โดยใช้สถิติที่ระดับนัยสำคัญแอลฟ่าเท่ากับ 0.05
ผลการศึกษาพบว่า ค่าเดินทางเฉลี่ยของผู้ป่วยเท่ากับ 251.9 บาท และต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการแพทย์เฉลี่ยของผู้ดูแลในรอบ 24 ชั่วโมงเท่ากับ 1,417.0 บาท ปัจจัยที่มีผลต่อค่าเดินทางของผู้ป่วย ได้แก่ แผนกที่เข้ารับการรักษาตัว(p-value <0.0005) เพศ(p-value = 0.02) และภูมิลำเนาของผู้ป่วย(p-value <0.0005) ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวข้องกับการแพทย์เฉลี่ยทั้งหมดของผู้ดูแล ได้แก่ แผนกที่เข้ารับการรักษาตัว(p-value <0.0005) เพศ(p-value 0.005) กลุ่มอายุ(p-value = 0.02) และภูมิลำเนาของผู้ป่วย(p-value <0.0005)
ผลจากการศึกษาชี้ให้เห็นว่า แผนกที่ผู้ป่วยเข้ารับการรักษา เพศ และภูมิลำเนาของผู้ป่วยเป็นปัจจัยที่มีบทบาทสำคัญในการกำหนดค่าเดินทางของผู้ป่วยและต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการแพทย์ของผู้ดูแล การวิจัยในอนาคตควรศึกษาเพิ่มเติมถึงปัจจัยพื้นฐานของปัจจัยเหล่านี้ที่มีผลต่อต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการแพทย์ นอกจากนี้ควรหามาตรการที่ช่วยลดต้นทุนเหล่านี้ อาทิเช่น การเพิ่มศักยภาพของโรงพยาบาลชุมชนในการจัดการโรคที่พบบ่อย เพื่อช่วยลดต้นทุนในการเข้าถึงบริการทางสุขภาพของผู้ป่วย
บทคัดย่อ
Previous research has demonstrated the incurred direct non-medical costs (DNMc) of in-patients in
Thailand. However, the extent to which individual factors are associated with the DNMc is as of yet
unknown. The purpose of this study is to examine factors influencing the DNMc of in-patients at Suratthani
hospital.
We conducted a cross-sectional study to estimate DNMc from 301 in-patients who were admitted at
Suratthani hospital during 8 May - 5 September 2012. Travel costs of the patients and the daily DNMc of
the caretakers were estimated using 2012 as the base year. The associations between DNMc and relevant
attributes, including admission ward, gender, age, household area, and the chronic condition for which
the patients were admitted, were assessed using statistical methods at the significance level of 0.05.
The mean travel cost of the patients was 251.9 Baht, and the mean of the 24-hour DNMc of the
caretakers was 1,417.0 Baht. Evidence indicates that factors associated with patients’ travel costs include
ward (p-value<0.0005), gender (p-value=0.02) and household area (p-value<0.0005). For caretakers, factors
associated with the daily DNMc were ward (p-value<0.0005), gender (p-value=0.005), age (p-value =
0.02) and household area (p-value<0.0005).
The results of this study indicate that admission ward, gender, and patients’ household area play an
important role in determining patients’ travel costs and DNMc of the caregivers. Future research should
focus on identifying underlying factors influencing the DNMc across these relevant factors. In addition,
measures to reduce this hidden cost, such as improving the capacity of the community hospitals for managing
certain common diseases, are highly recommended, with the aim of alleviating economic barriers to
hospital access by patients.
