HSRI-FORUM ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 : เชื้อดื้อยาปฏิชีวนะ วิกฤตและทางออกของสังคมไทย

Abstract

สำหรับฉบับนี้ ถือเป็นฉบับที่ 1 ประจำเดือนมิถุนายน 2555 ที่มาพร้อมกับสาระความรู้ที่เข้มข้น ซึ่งจะได้นำมาแบ่งปันกันในฉบับนี้ โดยเมื่อปลายเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ร่วมกับ กระทรวงสาธารณสุข สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ (IHPP) และคณะ แพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ได้ร่วมกันจัดงานสัมมนาระดับชาติ เรื่อง “เชื้อดื้อยาปฏิชีวนะ : ภาวะวิกฤติสุขภาพคนไทย” ขึ้น ที่ระดมเหล่านักวิชาการ ตลอดจนบุคลากรสาธารณสุข และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมคิดค้นหาทางออกจากวิกฤตสถานการณ์เชื้อดื้อยาปฎิชีวนะที่ กำลังทวีความรุนแรงและขยายผลกระทบไปทั่วโลก โดยมีข้อเสนอสำคัญๆ เกิดขึ้นจากเวทีนี้ ที่คาดว่าภายในปีนี้ข้อเสนอต่างๆ จะนำไปสู่การปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมและชัดเจนมากยิ่งขึ้น ปัญหาเรื่องเชื้อดื้อยาปฏิชีวนะจัดเป็นปัญหาเร่งด่วนที่สำคัญ ถึงขนาดที่ทางองค์การอนามัย โลกได้กำหนดเป็นคำขวัญในวันสุขภาพโลก ประจำปี 2554 ว่า “Antimicrobial Resistance: No Action Today, No Cure Tomorrow” เพื่อเป็นการกระตุ้นเตือนให้นานาชาติหันมา ให้ความสนใจและมีมาตรการในการป้องกันและควบคุมเชื้อดื้อยาก่อนที่สถานการณ์จะรุนแรง ไปกว่านี้ เพราะเชื้อดื้อยาถือว่าเป็นโรคติดเชื้ออุบัติใหม่ที่มีอันตรายรุนแรง ถึงขั้นทำให้เสียชีวิต โดยทำให้เราย้อนกลับไปเหมือนในอดีตในยุคก่อนปี 80 ที่ไม่มียาปฏิชีวนะหรือยาที่มีประสิทธิภาพ ใดๆ ในการรักษาโรค ที่สำคัญยาที่จะนำมารักษาโรคที่เกิดจากเชื้อดื้อยาอาจมีราคาแพงกว่า ราคาทองคำในตลาดเสียด้วยซ้ำ ในส่วนของแกะกล่องงานวิจัย ได้นำเอางานประเมิน “ผลลัพธ์มาตรการสร้างเสริม สุขภาพ” ขององค์กรยักษ์ใหญ่ด้านสุขภาพ ที่เรารู้จักกันดีในนาม สสส. มาเล่าสู่กันฟัง ซึ่ง ความน่าสนใจของงานนี้อยู่ที่การประเมินผลลัพธ์การดำเนินงานขององค์กรด้วยการวัด “ความ เต็มใจควักประเป๋าจ่ายให้กับมาตรการดังกล่าว” ของประชาชน ตลอดจนเครื่องมือการวัด ทางเศรษฐศาสตร์ ซึ่งในต่างประเทศมีการนำระเบียบวิธีวิจัยนี้มาใช้อย่างกว้างขวาง สำหรับใน ประเทศไทยยังมีการถกเถียงเกี่ยวกับระเบียบวิธีที่เหมาะสมกับองค์กรด้านสุขภาพด้วยเครื่องมือนี้ อยู่ แต่ถึงอย่างไรงานวิจัยนี้น่าจะเป็นจุดต่อยอดพัฒนาแนวทางการประเมินให้ดีขึ้นต่อไปได้ สุดท้ายงานวิจัยนี้ได้ทิ้งทายไว้ด้วยการท้าทายการพัฒนาในระยะถัดไปของ สสส. ด้วยการ พัฒนาเป้าหมายและตัวชี้วัดโดยกำหนดเป็นจำนวนนักดื่มนักสูบหน้าใหม่ และจำนวนผู้ที่เลิก ดื่มเลิกสูบได้จากการดำเนินงานของ สสส. งานนี้...แม้จะเป็นเรื่องไม่ง่ายแต่ท้าทายคนทำงาน ได้ไม่น้อย นอกจากนี้ยังมีเรื่องที่น่าสนใจอื่นๆ เช่น มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ (มรอ.) อีกหนึ่ง “โมเดล” ที่เป็นต้นแบบในการขยายผลโครงการ ”1 มหาวิทยาลัย 1 จังหวัด” ที่เกิดจากการตื่นตัวและ ตอบรับที่จะปรับตัวเองให้เป็นสถาบันอุดมศึกษาเพื่อสังคม โดยยื่นมือออกไปช่วยสังคมมากขึ้น ด้วยการนำความรู้ต่างๆ จากงานวิจัยบนหิ้งลงสู่ชุมชนและท้องถิ่นอย่างเป็นรูปธรรม ฯลฯ