บทคัดย่อ
โรคไม่ติดต่อหรือ NCDs (non-communicable diseases) เป็นคำที่ใช้เรียกกลุ่มโรคที่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากเชื้อโรค (non-infectious diseases) หรือไม่สามารถติดต่อกันได้ ทั้งนี้ โรคที่มารวมกันเป็น NCDs มีลักษณะของสาเหตุต่างๆ ร่วมกันคือ อาหารทำลายสุขภาพ การสูบบุหรี่ ดื่มสุราและออกกำลังกายน้อย เป็นปัจจัยเสี่ยงเดี่ยวหรือมากกว่าหนึ่งอย่างผสมรวมกัน การป้องกันและควบคุม NCDs มีมิติที่ยากและซับซ้อน แต่เมื่อใช้มุมมองทางเศรษฐศาสตร์การเมืองของการป้องกันและควบคุม NCDs จะเกิดประเด็นที่น่าสนใจและน่าติดตามมาก ซึ่งแนวรบของการป้องกันและควบคุม NCDs ใหญ่กว่าการป้องกันและควบคุมโรคเอดส์มากนัก มาตรการที่องค์การอนามัยโลกแนะนำประเทศรายได้ต่ำและรายได้ปานกลางให้ดำเนินการบนฐานข้อมูลเชิงประจักษ์ที่ให้ผลคุ้มค่าเงิน มีตั้งแต่มาตรการในระดับประเทศไปจนถึงในระดับชุมชน เช่น เพิ่มภาษีเพื่อลดอัตราการสูบบุหรี่ การดื่มสุราและการบริโภคอาหารที่ทำลายสุขภาพ การส่งเสริมและสนับสนุนการออกกำลังกาย โดยใช้งบประมาณเพียงปีละ 2 พันล้านบาทในประเทศรายได้ต่ำ และถ้ารวมกับมาตรการระดับบุคคล เช่น การเข้าถึงยาป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ วัคซีนป้องกันมะเร็งตับและมะเร็งปากมดลูก จะต้องใช้งบประมาณเพิ่มขึ้นเป็น 1.1 หมื่นล้านบาท จะเห็นได้ว่างบประมาณที่ต้องใช้นั้นน้อยกว่าการป้องกันโรคเอดส์ อย่างไรก็ตามผู้เกี่ยวข้องกับปัจจัยเสี่ยงของ NCDs นั้น มีมากมายและหลากหลายกว่าโรคเอดส์นัก ทั้งธุรกิจอาหาร บุหรี่ สุรา ที่ล้วนมีพละกำลังในการโฆษณาจูงใจผู้บริโภคอย่างดุเดือด สมรภูมิรบของเศรษฐศาสตร์การเมืองของการป้องกันและควบคุม NCDs จึงน่าเป็นห่วงว่าจะได้รับความสำเร็จตามการคำนวณได้จริงหรือ แม้จะมีกลไกสหประชาชาติที่วางเป้าหมายการป้องกันและควบคุม NCDs ให้ประเทศต่างๆ เดินตามเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนในปีพ.ศ. 2563
