บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการคัดเลือกประเด็นสุขภาพโลกมาเป็นเป้าหมายการดำเนินงานภายใต้ยุทธศาสตร์สุขภาพโลก รวมถึงการประเมินและการบริหารจัดการยุทธศาสตร์ฯ ในประเทศต่างๆ และเพื่อให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับกระบวนการพัฒนายุทธศาสตร์สุขภาพโลกของประเทศไทยในอนาคต โดยใช้วิธีการทบทวนเอกสารยุทธศาสตร์สุขภาพโลกของประเทศต่างๆ ผู้วิจัยได้ทบทวนเอกสารตั้งแต่เดือนกรกฎาคม ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2560 และได้มีการตรวจสอบความเป็นปัจจุบันของข้อมูลอีกครั้งในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2562 จากนั้นได้คัดเลือกยุทธศาสตร์สุขภาพโลกของ 8 ประเทศมาเพื่อทบทวนเป็นกรณีศึกษา ได้แก่ แคนาดา ญี่ปุ่น นอร์เวย์ สหรัฐอเมริกา สวิตเซอร์แลนด์ อังกฤษ ออสเตรเลีย และไทย
ผลการทบทวนเอกสารพบว่า หน่วยงานที่รับผิดชอบการพัฒนายุทธศาสตร์สุขภาพโลก และการติดตามและประเมินผลเป็นกระทรวงการต่างประเทศเป็นหลัก หลักการคัดเลือกประเด็นสุขภาพโลกที่สำคัญที่ประเทศส่วนใหญ่ใช้พิจารณา คือ ปัญหาสุขภาพโลกที่คุกคามประเทศต่างๆ รวมถึงประเทศผู้พัฒนายุทธศาสตร์ด้วย และนโยบายสาธารณสุขและนโยบายต่างประเทศของประเทศผู้พัฒนายุทธศาสตร์ฯ ส่วนกระบวนการคัดเลือกประเด็นยุทธศาสตร์ ใช้การอภิปรายและปรึกษาหารือผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในวงกว้าง โดยไม่พบว่ามีการใช้เกณฑ์การคัดเลือกเชิงปริมาณและการถ่วงน้ำหนัก แนวคิดและหลักการที่ใช้ในการติดตามและประเมินผล ได้แก่ (1) ให้การประเมินเป็นส่วนหนึ่งของแผนยุทธศาสตร์ โดยมีการวางกรอบการประเมินผลไว้ตั้งแต่เริ่มพัฒนายุทธศาสตร์ (2) หากเป็นไปได้จะประเมินทั้งผลลัพธ์และผลกระทบ และ (3) กำหนดกระบวนการติดตามและประเมินผลให้เหมาะสมกับยุทธศาสตร์
บทคัดย่อ
This study aimed to explore process for the selection of global health issues, frameworks for
monitoring and evaluation (M&E) activities, and the management of global health strategies internationally,
and to provide recommendations on future development process of Thailand’s global health
strategy. This study collected data through descriptive literature search and document reviews. Literature
search was conducted from July to August 2017 and was updated in August 2019. Global health
strategies of eight countries were selected as case studies, namely Canada, Japan, Norway, the USA,
Switzerland, England, Australia, and Thailand.
This study found that in most countries, the ministries of foreign affairs were responsible for the
development and the monitoring and evaluation (M&E) of global health strategy. The widely used
principles for the selection of global health issues comprised: (1) the globally threathening health
problems which also threatened own country, and (2) the country’s public health and foreign policies.
Deliberative discussion and consultation with stakeholders were the methods that all eight countries
employed to select global health issues for the development of their global health strategic framework.
There was no evidence of using quantitative methods or weighting methods for selection of global health
issues. The main principles underpinning the M&E activities focused on: (1) incorporating the M&E
activities as an integral part of the global health strategic framework at the beginning of the process;
(2) evaluating both outcomes and impacts (if possible) and (3) appropriately designing the M&E process
that fits with the implementation of the strategic framework.
