การศึกษาความเป็นไปได้ทางการเงินของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพของสถานพยาบาลโดยปรับใช้กรอบการประเมิน RE-AIM

Abstract

กลุ่มโรคไม่ติดต่อ (non-communicable diseases, NCDs) นับว่าเป็นปัญหาหลักด้านสุขภาพทั่วโลก การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพของสถานพยาบาล (wellness center) โดยปรับใช้กรอบการประเมิน RE-AIM (reach, effectiveness, adoption, implementation and maintenance) และศึกษาความเป็นไปได้ทางการเงินของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพ โดยใช้วิธีการศึกษาแบบย้อนหลังเสริมด้วยการสัมภาษณ์เพื่อยืนยันข้อมูลที่ได้รับ (retrospective plus interview study) การวิเคราะห์ความเป็นไปได้ทางการเงินนำเสนอในสองรูปแบบการให้บริการอันได้แก่ รูปแบบการออกกำลังกายที่บ้าน (home exercise) และรูปแบบของการใช้ fitness center โดยใช้ข้อสมมติฐานทางการเงินและการจัดบริการต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า การประเมินโปรแกรมโดยใช้โมเดล RE-AIM แสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพเข้าถึงในทุกกลุ่ม ถึงแม้ว่าตัวอย่างจะน้อยในการศึกษานี้แต่ผลการศึกษาแสดงถึงผลลัพธ์ในเชิงบวก กล่าวคือ จากจำนวนผู้ที่เข้ารับการบริการในโปรแกรมทั้งสิ้น 217 ราย มีผลลัพธ์ในเรื่องการลดน้ำหนักและดัชนีมวลกายที่ดีขึ้น ภายหลังจากการเข้าร่วมโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพเกินกว่าสองเดือน ทั้งนี้จากรูปแบบดังกล่าวสามารถนำมาขยายต่อในสถานพยาบาลทั้งภาครัฐและเอกชน นอกจากนี้เมื่อประเมินความเป็นไปได้ทางการเงินของโปรแกรมสองรูปแบบ พบว่า การให้บริการทั้งสองแบบ มีจุดคุ้มทุนในปีแรกของการจัดบริการ โดยรูปแบบ home exercise มีระยะเวลาคืนทุน 0.36 ปี และรูปแบบ fitness center มีระยะเวลาคืนทุน 5.44 ปี สำหรับการคิดอัตราค่าบริการ 4,500 บาทต่อรายสำหรับการรับบริการ 6 เดือน ส่วนผลการวิเคราะห์อัตราคืนทุนภายในโครงการให้ผลบวกซึ่งหมายถึงการลงทุนทั้งสองรูปแบบมีความคุ้มค่า อย่างไรก็ตาม การศึกษานี้มีโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพในสถานพยาบาลเพียงสองแห่งและยังพบความท้าทายในเรื่องระบบข้อมูล ดังนั้นในการศึกษาครั้งต่อไปควรเพิ่มจำนวนสถานพยาบาลที่มีการจัดบริการส่งเสริมสุขภาพเพื่อพัฒนาข้อค้นพบจากการศึกษานี้