บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อประเมินต้นทุนอรรถประโยชน์ ผลกระทบด้านงบประมาณ และความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติของการตรวจวินิจฉัยการทำงานของตับด้วยวิธี Spectrophotometry โดยการตรวจวัดระดับยา Indocyanine green (ICG) ร่วมกับการตรวจวินิจฉัยปัจจุบัน เปรียบเทียบกับการตรวจวินิจฉัยปัจจุบัน วิธีการศึกษา การประเมินต้นทุนอรรถประโยชน์ จะใช้แบบจำลองแผนภูมิต้นไม้และแบบจำลองมาร์คอฟ ในมุมมองทางสังคม ข้อมูลความน่าจะเป็นในการเปลี่ยนสถานะสุขภาพ ต้นทุน และอรรถประโยชน์ ใช้นำเข้าแบบจำลอง ได้จากการเก็บข้อมูลโรงพยาบาลร่วมกับการใช้ข้อมูลจากฐานข้อมูลระบบบันทึกข้อมูลและประมวลผลข้อมูลการบริการทางการแพทย์ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และการทบทวนวรรณกรรมปรับลดต้นทุนและผลลัพธ์ด้วยอัตราลด ร้อยละ 3 วิเคราะห์อัตราส่วนต้นทุนประสิทธิผลส่วนเพิ่ม และทำการวิเคราะห์ความไว การวิเคราะห์ผลกระทบด้านงบประมาณ ใช้ข้อมูลการประเมินต้นทุนอรรถประโยชน์ และการทบทวนวรรณกรรม อัตราเข้าถึงยา ICG ร้อยละ 60 ในปีแรก เพิ่มขึ้นร้อยละ 10 ในปีต่อไป ทำการวิเคราะห์ภาระงบประมาณของสถานการณ์ใหม่ (มีการใช้ยา ICG) ภาระงบประมาณของสถานการณ์ปัจจุบัน (ไม่มีการใช้ยา ICG) และภาระงบประมาณสุทธิ และการวิเคราะห์ความไวแบบทางเดียว การศึกษาความเป็นไปได้อาศัยการสัมภาษณ์เชิงลึกทีมแพทย์และพยาบาล ในประเด็นต่าง ๆ เช่น รูปแบบการให้บริการ การบริหารจัดการทรัพยากร เป็นต้น ผลการศึกษา การใช้ยา ICG เพิ่มจากการตรวจวินิจฉัยปัจจุบัน มีต้นทุนรวม ปีชีวิต และปีสุขภาวะ สูงกว่าการตรวจวินิจฉัยปัจจุบัน เท่ากับ 3,600 บาท 0.003 ปี และ 0.001 ปีสุขภาวะตามลำดับ มีอัตราส่วนต้นทุนประสิทธิผลส่วนเพิ่ม 1,073,794 บาทต่อปีชีวิต และ 2,763,973 บาทต่อปีสุขภาวะตามลำดับ ผลการวิเคราะห์ความไว พบว่าโอกาสที่การใช้ยา ICG จะเป็นมาตรการที่คุ้มค่า ณ ระดับความเต็มใจที่จะจ่าย 160,000 บาทต่อปีสุขภาวะ มีเพียงร้อยละ 6.3 ถ้าโอกาสของการเกิดภาวะตับวายหลังผ่าตัด (post hepatectomy liver failure, PHLF) เพิ่มเป็น ร้อยละ 10.1 หรือราคายา ICG ลดลงร้อยละ 88 จะได้อัตราส่วนต้นทุนประสิทธิผลส่วนเพิ่ม เท่ากับ 160,000 บาทต่อปีสุขภาวะ ผลการวิเคราะห์ภาระงบประมาณ พบว่า ภาระงบประมาณสุทธิรวมทั้ง 5 ปี ประมาณ 40 ล้านบาท เฉลี่ย 8 ล้านบาทต่อปี โดยมีค่ายาและค่าตรวจวินิจฉัยเป็นค่าใช้จ่ายมากที่สุด หากพิจารณาเฉพาะกลุ่มเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะตับวายเกินร้อยละ 10 ภาระงบประมาณสุทธิรวม 5 ปี เท่ากับ 11.5 ล้านบาท เฉลี่ย 2.3 ล้านบาทต่อปี ผลจากการศึกษาความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติพบว่าการฉีดยา ICG ทำที่แผนกผู้ป่วยนอกและไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์เพิ่มเติม จำนวนผู้ป่วยที่มารับบริการ ประมาณ 4-5 รายต่อวัน และมีคลินิกสัปดาห์ละ 1-2 วัน โดยผู้ป่วยสิทธิประกันสุขภาพถ้วนหน้ายังต้องรับผิดชอบค่ายา ICG สรุปผลการศึกษา การตรวจวินิจฉัยการทำงานของตับด้วยวิธี Spectrophotometry โดยการตรวจวัดระดับยา ICG จัดเป็นมาตรการที่ยังไม่มีความคุ้มค่า แต่ควรได้รับการพิจารณาเข้าสู่ชุดสิทธิประโยชน์เนื่องจากช่วยลดการเกิดภาวะตับวายภายหลังการผ่าตัด (post-hepatectomy liver failure, PHLF) ส่งผลให้ลดค่าใช้จ่ายในการรักษา PHLF และภาระงบประมาณสุทธิเฉลี่ย 8 ล้านบาทต่อปี
บทคัดย่อ
Objective: To assess the cost-utility, budget impact, and feasibility of liver function diagnosis by
measurement of Indocyanine green (ICG) level adding to standard diagnosis compared with
standard diagnosis alone.
Methods: To assess the cost-utility analysis, a hybrid model between decision tree and Markov
model was used to compare ICG intervention and standard diagnosis in patients undergoing first
major hepatectomy, considering the societal perspective. Input parameters (transitional
probabilities, costs, and utilities) were obtained from several sources such as primary data
collection from hospitals, e-Claim database from National Health Security Office, and literature
review. All costs and outcomes were discounted at an annual rate of 3%. Incremental costeffectiveness ratio (ICER) was estimated. A variety of sensitivity analyses were also performed.
Budget impact analysis was also conducted based on the data from cost-utility analysis and
literature review. The uptake rate of ICG was 60% in the first year and increased 10% in the
subsequent year. The budget was estimated for a new scenario (ICG use) and a current scenario
(No ICG use). The net budget impact was calculated. One-way sensitivity analysis was also
performed. The Feasibility test was conducted by in-depth interviewing surgeons and nurses.
Several issues, patterns of healthcare services, resource management were prior set up for
interview.
Results: Adding ICG to standard diagnosis incurred an additional total lifetime cost of 3,600 THB,
with incremental gains of 0.003 life-years and 0.001 QALYs. This yielded ICER of 1,073,794 THB per
life-year and 2,763,973 THB per QALY. Probabilistic sensitivity analysis (PSA) indicated that adding
ICG to standard diagnosis had a 6.3% probability of being cost-effective at a willingness-to-pay
(WTP) of 160,000 THB per QALY. When the probability of post hepatectomy liver failure (PHLF)
increased to 10.1%, the base-case ICER declined to 160,000 THB per QALY. Similarly, if the unit
cost of ICG decreased by 88%, the ICER would also equal 160,000 THB per QALY. The base-case
results of the budget impact analysis showed that the total 5-year NBI was approximately 40
million THB with an average annual impact of 8 million THB per year. The cost of ICG and
diagnostic procedures was the major contributor to the overall cost. The 5-year NBI for the high
risk of group of PHLF was 11.5 million THB with an average annual of 2.3 million THB. The results
of the feasibility study showed that patients received ICG injections in the outpatient department,
and no additional devices were required for the procedure. On average, liver surgical outpatient
clinics were held 1-2 days per week, with 4-5 patients per day receiving ICG injections. Patients
covered by the Universal Health Coverage scheme had to pay out of pocket for ICG.
Conclusion: Liver function assessment using ICG measurement in addition to standard diagnosis
was not considered as a cost-effective strategy. However, it should be considered for inclusion in
the benefit package due to its potential to reduce the incidence of PHLF, thereby lowering the
associated treatment costs. Moreover, the intervention demonstrated a low NBI, with an average
of 8 million THB per year.
