การพัฒนารูปแบบบริการปฐมภูมิสำหรับผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังโดยใช้นวัตกรรมเครือข่ายผู้ช่วยเหลือผู้ป่วยที่บ้าน

Abstract

ในบริบทของสังคมประเทศไทยที่กำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นกลุ่มที่ป่วยเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังจำเป็นต้องได้รับการดูแลอย่างเต็มรูปแบบและรอบด้าน เพื่อให้ผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าวมีคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งผู้วิจัยคิดว่าการมีกลุ่มช่วยเหลือผู้ป่วยที่ผ่านการคัดเลือกและเสริมสมรรถนะ ซึ่งจะได้รับคัดเลือกมาจากประชาชนในชุมชนที่มีศักยภาพที่สามารถพัฒนาได้ การให้บริการรูปแบบดังกล่าวยังไม่ได้มีการดำเนินการและผลลัพธ์ที่ชัดเจน ผู้วิจัยจึงคิดว่าการศึกษาพัฒนารูปแบบการเชื่อมโยงบริการผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่ต้องการผู้ดูแลโดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในพื้นที่หน่วยบริการปฐมภูมิ (Primary Care Units) จะเป็นประโยชน์แก่ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและทำให้ผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าวมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้ โดยวัตถุประสงค์ของโครงการวิจัยเพื่อเปรียบเทียบผลลัพธ์ทางสุขภาพและคุณภาพชีวิตก่อนและหลัง และเพื่อพัฒนารูปแบบกำลังคน (Non-Formal Health Sector) เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่บ้าน งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาแบบการวิจัยทดลอง (Clinical Trial) ในกลุ่มประชากรผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-Communicable Diseases) ที่ต้องการการดูแลในพื้นที่เครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิเขตเมือง (Primary Care Units) อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ โดยเลือกตัวอย่างประชากรกลุ่มเป้าหมายมาเข้าร่วมโครงการ เปรียบเทียบคุณภาพชีวิตและผลลัพธ์สุขภาพก่อนและหลังเข้าร่วมโครงการ รวมทั้งเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตและผลลัพธ์สุขภาพกับกลุ่มที่ไม่ได้เข้าร่วมโครงการ ผลการศึกษาพบว่า มีอาสาสมัครผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเข้าร่วมโครงการ รวมทั้งสิ้น 99 คน โดยเป็นกลุ่มควบคุมจำนวน 46 คน และกลุ่มทดลอง (ที่ได้รับการดูแลจาก WinCare) 53 คน โดยข้อมูลพื้นฐานของทั้งสองกลุ่มไม่แตกต่างกัน สำหรับอาสาสมัครผู้ดูแลผู้ป่วย หรือ WinCare นั้นมีจำนวน 26 คน ผลลัพธ์ทางสุขภาพระหว่างผู้ป่วยกลุ่มควบคุมและผู้ป่วยกลุ่มทดลอง เมื่อครบ 6 เดือน พบว่า กลุ่มควบคุมจำนวน 41 คน และกลุ่มทดลอง (ที่ได้รับการดูแลจาก WinCare) 46 คน ระดับค่าความดันโลหิตค่าล่างเฉลี่ย ค่าคะแนนอรรถประโยชน์ Utility (EQ-5D-5L) เฉลี่ย ค่าสภาวะทางสุขภาพเฉลี่ย (Health Status) โดย Visual Analog Scale ของผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุปผลการศึกษา เครือข่ายผู้ช่วยเหลือผู้ป่วยที่บ้าน WinCare คือบริการที่จะเข้ามาเสริมพลังของระบบสาธารณสุขของประเทศไทยในอนาคตให้สามารถรองรับกิจกรรมการดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องที่บ้านภายใต้ขีดจำกัดของทรัพยากรด้านกำลังคนในระบบสาธารณสุขในปัจจุบัน โดยผู้ให้บริการ WinCare คืออาสาสมัครผู้ผ่านการฝึกอบรมที่มีศักยภาพในการเคลื่อนที่เข้าถึงจากการมียานพาหนะเป็นของตนเองเข้าไปให้บริการที่นอกเหนือไปจากการบริการทางการแพทย์ให้แก่ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เบาหวาน ความดันโลหิตสูงในชุมชนสามารถเรียกใช้บริการได้